________________
सुधा टीका स्था० १ उ० १ सू० १३ आनवस्वानरूपणम् ७५ जनित इति त्ययाङ्गीक्रियते, तथाऽयमपि दुःखप्रकर्षानुभवः प्रकर्षानुभवत्वात् स्वानुरूपपापकर्मप्रकर्षजनितो भविष्यतीति दुःखकारणतया पापं स्वीकरणीयमिति ॥ मू० १२ ॥
पुण्यं पापं च कर्म निरूपितम् । अथात्मनः कमबन्धे यत् कारणं तत् मरूपयितुमाह
मूलम्-एगे आसवे ॥ १३ ॥ छाया-एक आत्रयः ॥ १२ ॥ व्याख्या--' एगे आसवे' इति
आस्रवः-आस्रवति-प्रविशति येनात्मनि अष्टविधं कर्म, स आस्रवः-कर्मबन्धहेतुः, स एका-एकत्यसंख्यावान् । अयमर्थः-आस्रवो यद्यपि-द्विचत्वारिंशद्विधःहोता है अर्थात् सौख्य के प्रकर्ष का अनुभव स्थानुरूप पुण्य के प्रकर्ष से जनित तुमने माना है उसी प्रकार से यह दुःख के प्रकर्ष का अनुभव भी प्रकर्षानुभव रूप होने से स्थानुरूप पापकर्म के प्रकर्ष से जनित होगा ऐसा भी तुम्हें मानना चाहिये इस कारण पाप दुःख का हेतु होने से है ऐसा स्वीकार करना चाहिये ॥ खू० १२॥
पुण्य पाप-कर्म का निरूपण हो चुका अब आत्मा को कर्मबन्ध करने में जो कारणरूप आस्रव है उसका प्ररूपण किया जाता है।
" एगे आसवे " इत्यादि ॥ १३॥ मूलार्थ-आस्रव एक है। १३॥
टीकार्थ-जिससे आत्मा में आठ प्रकर के कर्म प्रवेश करता है उसका नाम आस्रव है यह आस्रव कर्म बन्ध का हेतु होता है यह एक संख्याસ્વાનુરૂપ પુણ્યના પ્રકર્ષથી જનિત તમે માન્ય છે, એજ પ્રમાણે આ દુખના પ્રકર્ષને અનુભવ પણ પ્રકષનુભવરૂપ હોવાથી સ્વાનુરૂપ પાપકર્મના પ્રકર્ષથી જનિત હશે, એવું પણ તમારે માનવું જ જોઈએ. આ રીતે પાપ-દુઃખના હેત (કારણ) રૂપ છે, એ વાતને સ્વીકારવી જોઈએ. ! ૧૨ છે.
પુણ્યકર્મ અને પાપકર્મનું નિરૂપણ પૂરું કરીને હવે સૂત્રકાર કર્મબન્ધના १२५३५ माखनु नि३५४४ ४३ छ--" एगे आसवे " त्याहि ॥ १३ ॥
भूटा---माख१ मे छ. ॥ १३ ॥
ટીકાર્થ-જેના દ્વારા આત્મામાં અષ્ટવિધ કર્મો પ્રવેશ કરે છે તેનું નામ આસ્રવ છે. તે આસાવ કર્મબંધના કારણરૂપ છે. તે એક સંખ્યાવાળે છે.
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૧
