________________
-
-
४५६
स्थानाङ्गसूत्रे दक्षिणोत्तरयोर्दिशोधातकीखण्डविभागकारिणौ स्तः इति। 'दोचुल्लहिमवंतकूडा'इ
हिमवदादयः षड़ वर्षधरपर्वताः सन्ति तेषु यौ द्वौ द्वौ कूटौ जम्बूद्वीपप्रकरणेऽऽभिहितौ तौ पर्वतानां द्विगुणत्वाद् एकैकशो द्वौ द्वौ स्यातामिति तिगिच्छिकूटपर्यन्तानि द्वादशकूटयुगलानि भवन्ति । अथ इदानां हृदवासिदेवीनां च वक्तव्यतामाह-'दो पउमदहा' इत्यादि,
पग्रहदादारभ्य पुण्डरीकहूदपर्यन्ताः षड् हुदा अपि द्विगुणिता द्वादशा भवन्ति, उक्त च-" पउमे १ य महापउमे २, तिगिच्छी ३ केसरी ४ दहे चेव ।
हरए महापुंडरोए ५ पुंडरीए ६ चेव य दहाओ ॥ १॥" छाया-पद्यश्च १ महापद्मः २, तिगिच्छी ३ केशरी ४ इहश्चैव ।
हुदो महा पुण्डरीकः ५ पुण्डीक ६ श्चैव च हुदाः ॥ १॥ का तात्पर्य यह है कि जम्बूद्वीप की अपेक्षा यहां पर्वतादिकों की संख्या द्विगुणित कही गई है। इषुकार जो दो पर्वत हैं ये दक्षिण और उत्तरदिशा में हैं और धातकीखण्ड दो विभागों में विभक्त है। (दो चुल्लहिमवंतकूडा) इत्यादि हिमयंत आदि जो ६ वर्षधर पर्वत हैं इनमें दो दो कूट जो कि जम्बूद्वीप के प्रकरण में कहे गये हैं वे पर्वतों के द्विगुण होने से एक २ वर्षधरपर्वत में दो दो हैं इस तरह तिगिच्छकूट तक १२ कट युगल हो जाते हैं। "दो पउमद्दहा" इत्यादि पद्मद से लेकर पुण्डरीक इद पर्यन्त छह हूद भी दो दो होने से १२ हो जाते हैं। कहा भी है ___ "पउमे य महाप उमे" इत्यादि। કહ્યા છે. અહીં બબ્બે ગન્ધમાદન પર્વતે કહેવાનું કારણ એ છે કે બૂઢીપ કરતાં અહીં પર્વતાદિની સંખ્યા બમણું બતાવવામાં આવેલ છે. જે બે ઈષકાર પર્વતે છે તેઓ દક્ષિણ અને ઉત્તર દિશામાં છે, અને તેમના દ્વારા ઘાતકીખંડને બે વિભાગે થઈ જાય છે.
“दो चुल्लहिमवंतकूडा " त्याहि. भिवत मारे ६५५२ पता છે, તેમાં બમ્બ ફૂટ આવેલા છે. જમ્બુદ્વીપના પ્રકરણમાં તેમનાં નામ બતાવવામાં આવ્યાં છે. અહીં પર્વતની સંખ્યા બમણું હોવાથી એક એક વર્ષધર પર્વતમાં બબે ફૂટ છે. આ રીતે તિચ્છિકૂટ પર્યન્તના ૧૨ કૂટયુગલ થઈ જાય છે.
“दो पउमदहा " त्या. पद्माथी बने २६ पय-तना छ युग। डापाथी र मा२४ महामावता छ. युं ५५ छ-" पउमेय महापउमे" त्याहि.
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૧
