________________
४५४
स्थानाङ्ग सने देवो । 'दो मालवंता' इत्यादि, माल्यवन्तौ-उत्तरकुरुतः पूर्व दिग्वर्तिनौ गजदन्तको गनदन्ताकारौ पर्वतौ स्तः । ततो भद्रशालबनतद्वेदिका विजयेभ्यः परौ शीतोत्तर कूलपतिनौ दक्षिणोत्तरायतौ चित्रकूटौ वक्षस्कारपर्वतौ । ततो विजयेनान्तर-नद्या विजयेन चान्तरिती विजयानन्तरं पद्मकूटः, ततोऽन्तरनदी, ततःपुनः पद्मकूटः, ततो विनयः, एवमन्तरितौ द्वौ पद्म फूटौ, तथैवान्यो नलिनकूटौ, पुनस्तथैवान्यौ एक शैलाविति । पुनः पूर्ववन मुख वेदिका विजयाभ्यामकि शीतादक्षिणकूलवर्तीनि चत्वारि पर्वतयुगलानि सन्ति, तथाहि-त्रिकूटौ १, वैश्रवणकूटौ २, अञ्जनौ ३, वन्तपर्वत उत्तरकुरु से पूर्वदिशा में हैं इनका दूसरा नाम गजदन्त पर्वत भी है क्यों कि ये गजदन्त के जैसे ओकार वाले हैं। यहां से भद्रशा. लवन और उसकी वेदिका और विजय इनसे आगे उत्तर दक्षिण तक चौड़े-लम्बे सीता के उत्तरकलवर्ती चित्रकूट नामके दो वक्षस्कार पर्वत हैं। दो पद्मकूट हैं ! ये पद्म कूट विजय और अन्तर नदी से अन्तरित हैं। अर्थात् पहिले विजय है बाद में पदाकूट है उसके बाद अन्तर नदी है फिर पनकूट है, उसके बाद विजय है इस तरह से अन्तरित दो पनकूट है इसी प्रकार से दो नलिनकूट हैं दो दूसरे एक शैल हैं । पूर्वयनमुखवेदिका और विजय इनके साम्हने सीतानदी की दक्षिणदिशा के तट पर चार पर्वत युगल हैं जैसे दो त्रिकूट, दो वैश्रवणकूट, दो अंजनकूट और दो मातंजन इनके बाद दो सौमनस पर्वत हैं ये दो सौमनस પર્વતે છે અને તે પર્વત પર પદ્મનાભ નામના બે દે રહે છે આ પ્રકારના તે ચાર વૃત્તવૈતાઢના યુગલનાં નામ છે.
“दो मालवंता" उत्त२४२नी हिशामा में मास्यप-त तो छ. તેમનું બીજું નામ ગજદન્ત પર્વત પણ છે, કારણ કે તેમને આકાર હાથીના દાંત જેવું છે. ત્યાંથી આગળ જતાં ભદ્રશાલવન અને તેની વેદિકા અને વિજય, ત્યાંથી આગળ જતાં સીતા નદીના ઉત્તર કિનારા તરફ ચિત્રકૂટ નામના બે વક્ષસ્કાર પર્વતે છે તે બને પર્વતે ઉત્તર દક્ષિણ તરફ વિસ્તરેલા છે. બે પદ્રકૂટ છે. તે બને પકુટ વિજય અને અત્તર નદીથી અન્તરિત છે. એટલે કે પહેલાં વિજયક્ષેત્ર આવે છે. ત્યારબાદ પાકૂટ છે, ત્યારબાદ અન્તર નદી છે અને ત્યારબાદ પદ્મફટ છે, અને ત્યારબાદ વિજય છે. આ પ્રકારે અતરિત બે પઘકૂટ છે. એ જ પ્રમાણે બે નલીનકૂટ છે અને બે બીજા એક શૈલ છે. પૂર્વવન મુખવેદિકા અને વિજયની સામે, સીતા નદીના દક્ષિણ કિનારા તરફ નીચે પ્રમાણે ચાર પર્વતયુગલ છે-બે ચિત્રકૂટ, બે વૈશ્રવણકૂટ, બે અંજનકૂટ, અને બે માતજન. ત્યારબાદ બે સૌમનસ પર્વત આવેલા છે. તે બને સીમ
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૧
