________________
सुधा टीका स्था० २ उ०३ सू० २८ जीवधर्मनिरूपणम्
३८५ 'दुविहे सामाइए' इत्यादि । समः-समत्वं रागद्वेषरहितत्वेन सर्वेषु जीवेषु स्वात्मसाम्यवत्त्वम् , सम शब्दस्यात्र भावप्रधाननिर्दिष्टत्वात् , तस्य आयः-प्राप्ति समायः प्रवर्धमानशारदचन्द्रकलावत् प्रतिक्षणविलक्षणज्ञानादिलाभः, स प्रयोजनमस्येति सामायिकम् । यद्वा-समानां ज्ञानादीनाम् आयः-लाभः समायः, स एव सामायिकम् तद् द्विविधम्-आगारसामायिकम् , अनगारसामायिकं चेति । तत्र-आगारसामाकिम् गृहस्थानाम् , अनगारसामायिकं च सर्वविरतिमतां मुनीनां भवतीति ॥ सू० २८ ॥
सूत्रकार सामायिक मूत्र का कथन करते हैं-'दुविहे सामाइए' इत्यादि -रागद्वेष की रहितता से जो समस्त जीवों के ऊपर अपने आत्मा के जैसी समता होती है उसका नाम सम है इस सम की जो आय-प्राप्ति -लाभ है उसका नाम समाय है यह समाय प्रवर्धमान शारद चन्द्रकला की तरह प्रतिक्षण विलक्षण ज्ञानादिक जो लाभ है उस लाभरूप होता है यह लाभ जिसका प्रयोजन है वह सामायिक है अथवा-ज्ञानादि रूप सम का लाभ समाय है और यह समाय ही सामायिक है वह दो प्रकार का है एक अगार सामायिक और दूसरा अनगार सामायिक अनगार सामायिक गृहस्थों के होता है और अनगार सामायिक सर्व विरति मुनिजनों के होता है । मू० २८॥
સામાયિકવાળા જી વડે જ પ્રતિમાઓ ધારણ કરી શકાય છે, તેથી હવે સૂત્રકાર સામાયિક સૂત્રનું કથન કરે છે–
" दुविहे सामाइए " त्याहि. रागद्वेषयी २डित ४२. समस्त । પ્રત્યે પિતાના આત્માના જેવી સમતાને જે ભાવ રાખવામાં આવે છે તેનું नाम 'सम' छ. ते सभनी २ आय (प्रालि, सास) छे, तेनु नाम समाय છે. તે સમાય પ્રવર્ધમાન શરદ ચન્દ્રની કલાની જેમ પ્રતિક્ષણ વિલક્ષણ જ્ઞાનાદિક જે લાભ છે તે લાભારૂપ હોય છે. તે લાભ જેનું પ્રયોજન છે, એવી વસ્તુને સામાયિક કહે છે. અથવા જ્ઞાનાદિ રૂપ સમના લાભનું નામ જ સમાય छ, भने ते समाय १४ सामायि: छ. तेना मे ५२ छ-(१) २५॥२ सामा યિક અને (૨) અનગાર સામાયિક. અગાર સામાયિક ગૃહસ્થા દ્વારા કરાય છે અને અનગાર સામાયિક સર્વવિરતિ દ્વારા થાય છે. સ ૨૮ છે
थ ४९
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૧
