________________
१७२
स्थानाङ्गसूत्रे
व्याज्जायते । - शुक्ला लेश्या येषां ते तथा तेषां शुक्ललेश्यावतां वर्गणा एका भवतीति । आसु पट्ट लेश्यासु चतुर्विंशतिदण्डकस्थपदानां नारकादीनां मध्ये एकैकस्य यावत्यो लेश्या भवन्ति तावतीभिर्लेश्याभिर्विशेषितानां तेषाम् एकैका वर्गणा भवति । अमुमर्थं स्वयमेवाह सूत्रकारः - " एगा कण्हलेस्साणं नेरइयाणं चगणा जाव काउलेस्साणं नेरइयाणं वग्गणा । एवं जस्स जइ लेस्साओ | " अयं भावः - कृष्ण लेश्यानां नैरयिकाणां वर्गणा एका । नीललेश्यानां नैरयिकाणां वर्गणा एका । कापोतलेश्यानां नैरयिकाणां वर्गणा एका । नैरयिकाः कृष्णादित्रिविधलेश्याबन्तो भवन्ति । अतस्त्रिविधानां प्रत्येकं वर्गणा एकैका भवति । एवम् = अनेन
यह लेश्या शुक्लवर्णवाले द्रव्य की सहायता से उत्पन्न होती है शुक्लश्यायाले जीवों की वर्गणा भी एक होती है इन छह लेश्याओं में से चतुर्विंशतिदण्डकस्थ पदवाले नारक आदि जीवों में एक २ जीव के जितनी २ लेइयाएँ होती है उतनी लेइयाओं से विशेषित उन २ जीवों की वर्गणा भी सामान्यरूप से एक होती है यही बात 66 एगा कण्हलेस्वाणं नेरइयाणं वग्गणा जाव काउलेस्साणं नेरइयाणं वग्गणा एवं जस्स जई लेस्साओ " इस सूत्र पाठ द्वारा सूत्रकार ने कही है इसका भाव ऐसा है कि कृष्णश्यावाले जीवों की नैरयिकों की वर्गणा एक है नील
श्याबाले नैरयिकों की वर्गणा एक है कापोतलेइयावाले नैरयिकों की वर्गणा एक है नैरयिक जीव कृष्णादि तीन लेश्याओं वाले होते हैं अतः इन तीन प्रकार की लेश्याओं वाले नैरयिक जीवों की प्रत्येक की एक २ वर्गणा होती है किस जीव के कितनी लेइयाएँ होती है-इसी बात को
સહાયતાથી ઉત્પન્ન થાય છે. શુકલ લેશ્યાવાળા જીવાની વણા પણ એક હાય છે. આ છ લેસ્યાઓમાંથી ૨૪ દંડકસ્થ પદ્મવાળા નારકાદિ જીવામાંના પ્રત્યેક દંડકના જીવામાં જેટલી લેશ્યાએ હાય છે એટલી લેશ્યાએથી યુક્ત તે પ્રત્યેક દંડકના જીવાની વા પણુ સામાન્યની અપેક્ષાએ એક હાય છે. એજ વાત 66 एगा कण्हलेहसाणं नेरइयाणं वग्गणा जाब काउलेस्साणं नेरइयाणं वग्गणा एवं जस्स लेस्साओ " या सूत्रपाठ द्वारा सूत्रारे उही छे. તેના ભાવાર્થ આ પ્રમાણે છે—કૃષ્ણલેશ્યાવાળા નારકાની વણા એક છે, નીલ લેશ્યાવાળા નારકની વણા એક છે, કાપાત લેસ્યાવાળા નારકાની વણા એક છે. નારક જીવા કૃષ્ણાદિ ત્રણ લેશ્યાઓવાળા હાય છે, તેથી તે પ્રકારની વેશ્યાએમાંની પ્રત્યેક લેશ્યાવાળા નારકાની એક એક વણ્ણા હાય
भाशु
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૧
