Page Text
________________
समयार्थबोधिनी टीका द्वि. श्रु. अ.४ प्रत्याख्यानक्रियोपदेशः
छाया-आचार्य आह-तत्र खलु भगाता द्वौ दृष्टान्तौ प्रज्ञप्तौ तद्यथा-संज्ञिदृष्टान्तवाऽसंशिष्टान्तश्च, स कः संज्ञिदृष्टान्तः। ये इमे संज्ञिपञ्चेन्द्रियाः पर्याप्तका:, एतेषां खलु षडूजीवनिकायान् प्रतीत्य, तद्यथा-पृथिवीकार्य यावत् बस कायम् । स एकतयः पृथिवी कायेन कृत्यं करोति अपि कारयत्यपि, तस्य खल्वेवं भवति । एवं खल्वहं पृथिवीकायेन कृत्यं करोम्यपि कारयाम्यपि नो चैत्र खड तस्यैवं भाति, अनेन वाऽनेन वा, स एतेन पृथिवीकायेन कृत्यं करोत्सपि-कार यत्यपि-स खलु ततः पृथिवीकायादसयताऽविरताऽपविहताऽपत्याख्यातपाप कर्मा चापि भाति । एवं यावत् त्रसकायेष्षपि भणितव्यम् । स एक्तयः पह जीवनिकायः कृत्यं करोत्यपि कारयत्यपि तस्य खल्वेवं भवति । एवं खलु षडू जीवनिकायैः कृत्यं करोम्यपि कारयाम्यपि नो चैत्र खलु तस्यैवं भवति, एमिर्वाएभिवा, स च तैः षभिन वनिकयैः कृत्यं करोत्यपि कारयत्यपि । स च तेभ्यः षडू जीव निकायेभ्योऽसंयताऽविरताऽप्रतिहताऽप्रत्याख्यातपापकर्मा । तद्यथा प्राणा तिपाते यावदमिथ्यादर्शनशल्ये । एष खलु भगवता आख्यातोऽसंयतोऽविरतोऽ. प्रत्याख्यातपापकर्मा स्वप्नमयपश्यन् पापं च कर्म स करोति तदेवत् संज्ञिदृष्टान्तः। स कोऽसंशिष्टान्तः ? ये इमे असंज्ञिनः प्राणाः तद्यथा-पृथिवीकायिका याबद्वनस्पतिकायिकाः षष्ठा एकतये त्रसाः प्राणाः । येषां नो तर्क इति वा, संज्ञा इति वा, प्रज्ञा इति वा, मन इति वा, वाग्वा, सयं वा कर्तुमन्यै वा कारयितुं कुर्वन्तं वा समनुज्ञातुम्, तेऽपि खलु बालाः । सर्वेषां प्राणानां यारत्सर्वेषां सत्याना दिवा वा, रात्रौ वा, सुप्ता वा, जाग्रतो वा, अमित्रभूता मिथ्यासंस्थिताः, नित्यं. प्रशठव्यतिपातचित्त दण्डाः। तद्यथा-प्राणातिपाते यावद् मिथपादर्शनाल्ये । इत्येवं यावत्-नो चैव मनो नो चैव वाक् प्राणानां यावत् सत्चानां दुःखनतयाशोचनतया जूरणतया-तेपनतया-पिट्टनतया-परितापनतया ते दुःखनशोचन यावत्परितापनवबन्धनपरिक्लेशेभ्योऽपतिविरता भवन्ति । इति खलु तेऽसंज्ञि. नोऽपि सत्याः अहर्निशं प्राणातिपाते उपाख्यायन्ते यावदहर्निशं परिग्रहे-उपा ख्यायन्ते यावद मिथ्यादर्शनशल्ये-उपारुपायन्ते (एवं भूतो वादी) सर्वयोनिकाः बपि खल सत्याः संझिनो भूत्वाऽसंझिनो भवन्ति । असंझिनो भूत्वा संज्ञिनो भवन्ति । भूत्वा संझिनोऽथवाऽसंज्ञिनस्तत्र तेऽविविच्याऽविध्याऽसमुच्छियाऽननुता. प्याऽसंज्ञिकायात् वा संज्ञिकायं संकामन्ति । संज्ञिकायाद्वाऽसंज्ञिकायं संक्रामन्ति । संज्ञिकायाद्वा संज्ञिकार्य संक्रामनि। असंज्ञिकायाद्वाऽसंज्ञिकाय संक्रामन्ति । ये एते संज्ञिनो वाऽसंज्ञिनो वा, सर्वे ते मिथ्याचाराः नित्यं प्रशठव्यतिपातचित्त.
श्री सूत्रतांग सूत्र : ४
| SR No. | 006308 |
| Book Title | Agam 02 Ang 02 Sutrakrutanga Sutra Part 04 Sthanakvasi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1971 |
| Total Pages | 795 |
| Language | Sanskrit, Hindi, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_sutrakritang |
| File Size | 43 MB |