________________
समयार्थबोधिनी टीका द्वि. श्रु. अ.२ क्रियास्थाननिरूपणम् शोभनव्रतवन्तः 'सुप्पडियाणंदा' सुपत्यानंदाः-मुष्ठु मायानन्द:-चित्ताहादो येषां ते तथा, तथा-'साहू' साधा-साधुसमीपे व्रतधारकाः श्रमणाः 'एगचाओ' एकस्मात् स्थूलात् 'पाणाइवायाओं' प्रागातिपातात्-जोवहिंसातः 'पडिविरया' पतिविरताः-देशविरतिरूपेण निवृत्ता इत्यर्थः, 'जाव जीवाए' यावनीवनम्यावत्पर्यन्तं प्राणान् धारयन्ति तावत्पर्यन्तं निवृत्ताः स्थूल त्रीवहिंसातः 'एगचाओ अपडिविरया' एकस्मात् सूक्ष्ममाणातिपातात्-अपतिविरताः स्थूलपाणातिपाते. भ्यो निवृत्ता अपि, किन्तु सूक्ष्ममाणातिपातेशे न विरताः 'जाव जे यावन्ने तह प्पगारा' यावत्-ये चान्ये तथा प्रकारास्तादृशाः 'सावना' साद्य :-गापप्रयोजकाः 'अबोहिया' अबोधिका-बोधाऽभावप्रयोजकाः 'कम्ता ' कर्मममारम्भाः 'परपाण - परितावणकरा' परमाणपरितापनकरा:-अन्य सत्पीडोत्सादकाः 'कज्जत' क्रिपन्ते 'तो वि' ततोऽपि 'एगचाओ' एकस्मात्-सूक्ष्मारपाणातिपातपरितापनात्-‘अप्प. डिविरया' अपतिविरता:-एवं मृषावादादावपि ज्ञेयम्, 'से जहाणामए' तद्यथा नाम 'समणोबासगा' श्रमणोपासका:-श्रमण -साधुमुपासते ये ते श्रमणोपासका इत्यर्थः। भवन्ति ते श्रावकाः। 'अभिगयजीवाजीश' अभिगतजीवाऽजीवा -अभिः योग्य और साधु-सज्जन होते हैं । स्थूल यागातिपात से, एक देश रूप से यावज्जीवन निवृत्त होते हैं किन्तु सूक्ष्म प्राणातिपात से निवृत्त नहीं होते हैं । इसी प्रकार अन्य पाप जनक एवं अयोधि उत्पन्न करने वाले कार्यों से, जो अन्य प्राणियों को परिताप उपजाने वाले हैं, उनमें से किसी-किसी से निवृत्त नहीं होते हैं। तात्पर्य यह है कि देश विति वाले धर्माधर्म पक्षीय पुरुष सभी पापों से देश निवृत्त होते हैं, सर्वथा नहीं।
इस मिश्रस्थान में श्रमणों के उपासक (साधु की सेवा करने वाला) अर्थात् श्रावक जन होते हैं। वे जीव और अजीच के स्वरूप के यथार्थ અને સાધુ-સજજન હોય છે, સ્થૂલ પ્રતિપાતથી એકદેશ રૂપથી યાજજીવ નિવૃત્ત હોય છે, પરંતુ સૂક્ષ્મ પ્રાણાતિપાતથી નિવૃત્ત થતા નથી. એ જ પ્રમાણે અન્ય પાપ જનક અને અબાધિ ઉત્પન્ન કરવાવાળા કાર્યોથી જેઓ બીજા પ્રાણિયોને સંતાપ પહોંચાડવાવાળા હોય છે. તેમાંથી કેઈ કેઈથી, નિવૃત્ત થતા નથી. તાત્પર્ય એ છે કે–દેશ વિરતિવાળા ધર્માધર્મ પક્ષવાળા પુરૂષ સઘળા પાપથી દેશ નિવૃત્ત હોય છે. સર્વથા નિવૃત્ત હેતા નથી.
આ મિશ્રરથાનમાં શ્રમણના ઉપાસક (સાધુની સેવા કરવાવાળા) અર્થાત્ શ્રાવક જ હોય છે. તેઓ જીવ અને અજીવના સ્વરૂપને યથાર્થ રૂપથી
श्री सूत्रतांग सूत्र : ४
