________________
२३०
सूत्रकृताङ्गपत्र टीका-'से एगतइओ' स एकतया यस्य खलु पापीयसः पुरषस्य आत्मकल्याणभावना न विद्यते एतादृशः कश्चित्पुरुषोऽग्रे वक्ष्यमाणाऽनेकविधसावद्यकर्मकारकः, 'आय हेउवा' आत्महेतोर्वा-स्वमुखाय 'पाइहेउवा' ज्ञातिहेतोर्वाआत्मीयव्यक्तीनां सुखमुत्पादयितुम् 'सयण हेउवा' शयनस्य-शरीरमुखोत्पादकस्य शय्यादेई तो वा 'आगार हेउं वा' आगारं गृह तन्निर्माणाय वा 'परिवार हेवा' वरिवारहेतो वा 'गायगं वा सहवासियं वा णिस्साए' ज्ञातकं वा सहवासिकं वा निश्राय आश्रित्य-परिवित व्यक्तिहेतौ-सहवासिकारणाय वा । पापकर्मअग्रे वक्ष्यमाणं करोति, इति अग्रिमेण सम्बन्धः। 'अदुवा अणुगामिए' अथवा अनुगामिकः कश्चित्पापी पुरुषो धनादिकमादाय मागें गच्छन्तं प्रति अनुगच्छति धनापहरणाय तस्य 'अदुवा उवचरए' उपचरकः-सति समय एनं हत्वाऽस्य धनं नेष्यामीति बुद्धया तस्य धनवतः सेवावृत्ति मुपचरतीति उपचरकः-सेवाकारकः 'अदुवा पडिवहिए' अथवा प्रतिपथिको भवति-कस्यचिद्धनमपहर्तुं
टीकार्थ-जिस पापी पुरुष के अन्तः करण में आत्म कल्याण की भावना नहीं होती, वह आगे कहे जाने वाले अनेक प्रकार के सावध कर्म करता है। अपने सुख के लिए या शस्या के लिए, घर बनाने के लिए अपने परिचित अथवा पड़ोसी आदि के लिए वह पाप कर्म करता है। वह पापकर्म इस प्रकार हैं-कोई पापी पुरुष धन के साथ मार्ग में जाते हुए धनिक का धन छीनने के लिए उसका पीछा करता है। कोई यह सोच कर कि अवसर मिलने पर इसे मार कर धन ले जाऊंगा, किसी धनी की सेवावृत्ति करता है। कोई किसी का हरण
ટીકાર્થ-જે પાપી પુરૂષના અંતઃકરણમાં આત્મકલ્યાણની ભાવના હેતી નથી, તથા આગળ કહેવામાં આવનારા અનેક પ્રકારના સાવદ્ય કર્મો કરે છે, પોતાના સુખ માટે અથવા શસ્યા માટે, ઘર બનાવવા માટે, પરિવાર માટે. પિતાના પરિચિત અથવા પાડોસી માટે પાપકર્મ કરે છે, તે પાપકર્મ આ પ્રમાણે છે-કઈ પાપી પુરૂષ ધનની સાથે માર્ગમાં જનારા ધનિકનું ધન પડાવી લેવા માટે તેને પીછો પકડે છે. કે એવું માનીને તેને પીછો કરે છે કે-અવસર મળતાં આને મારી નાખીને તેનું ધન લઇ લઈશ. કોઈ ધનિકની સેવા એવું માનીને કરે છે કે-વખત મળતાં તેને મારીને તેનું ધન લઈ લઈશ. કોઈ અન્યનું ધન હરી લેવા માર્ગમાં તેની સામે જાય છે. કેઈ ખાતર પાડે છે. અર્થાત્ ભીંત ખેદીને તેમાંથી
श्री सूत्रतांग सूत्र : ४
