________________
१७४
सूत्रकृतानसूत्रे 'चउत्थे' चतुर्थम् ‘दंडअमादाणे' दण्डसपादानम् 'अम्हा दंडात्तीर' अकस्माइण्डप्रत्ययिकम् 'त्ति आहिज्नई' इत्याख्यायते । 'से जहाणामए' तद्यथानाम 'केइपुरिसे' कश्चित्पुरुषः 'कच्छंसि वा जाव वणविदुग्गंसि वा' कच्छे वा यावद्वनविदुर्गे वा यावत्पदेन हदे वा उदके वा द्रव्ये वा वलये वा गर्ने वा गहने वा गहनविदुर्गे वा वने वा वनविदुर्गे वा पर्वते वा पर्वतविदुर्गे वा इत्येतेषां ग्रहणं भवति, कस्मिंश्चन्नदो टेऽथवा याक्कस्मिश्चिन्महारण्ये वा गत्या 'मयवत्तिए' मृगवृत्तिकः-मृगस्य मारणामिका वृत्तिाजीविका व्यवहारो यस्य स मृगवृत्तिकः 'मियसंकप्पे' म सङ्कल्प:-मृगवविवारवान् ‘मियपणिहाणे' मृगपणिधान:-मृग. वधध्यानवान् 'मियवहाए' मृगवधायैव 'गंता' गन्ता-वनं गतवान् । 'एए मियत्ति' एसे मृगा इति 'काउ' कृत्वा 'अन्नयरस्स भियस्स' अपतरस्य मृगस्य 'वहाए' वधाय-मारणाय उमुआयामेत्ता' इषु-वाणम् आयाम्य धनुषि समारोप्य 'णिसिरेज्जा' निःसृजेत्-प्रक्षिपेत् । 'से मियं वहिस्सामि ति कटु' स हिंसकः मृगं. वधिष्यामि, इति कृत्वा बाण प्रक्षिपेन्, परन्तु-शरो लक्ष्यमलभमाणः अन्तराले एवं 'तित्तिरं वा-वट्टगं बा-चरगं वां-लावगं वा-कपोयगं वा-कविं वा-कविजलं वा आजीविका वाला पुरुष कछार में, तालाब में, जलाशय पर, नदीवेष्टित प्रदेश में, खड्डे में, गहन (अटवी) में, गहन विदुर्ग में, वन में, वन विदुर्ग में, पर्वत पर पर्वतविदुर्ग पर किसी भी नदी तट या महारण्य
आदि में जाकर मृग को मारने का संकल्प करता है, मृगवध का ध्यान करता है, मृग का वध करने के लिए हो जाता है, वह 'ये मृग हे' ऐसा सोचकर किसी मृग का वध करने के लिए धनुष पर बाण चढाता है
और उसे छोड देना है। यद्यपि उस हिंसक ने मृग का वध करने के विचार से वाण छोडा है, परन्तु वह वाण लक्ष पर न जाकर बीच ही में तीतर, वतक, चाटक, लावा, कोत, करिया कपिजल को વિકાવાળો પુરૂષ કછારમાં, તળાવમાં જળાશયમાં, નદીવાળા પ્રવેશમાં, ખાડામાં ગહન જંગલમાં, ગહન વિદુર્ગમાં, વનમાં, વનવિદુર્ગમાં, પર્વત પર, પર્વતના વિદુર્ગ પર, કહેવાનો હેતુ એ છે કે-કઈ પણ નદી કિનારે અથવા, મહા અરણ્ય વિગેરેમાં જઈને મૃગને મારવા માટે સંકલ્પ-નિશ્ચય કરે છે, મૃગવનું ધ્યાન કરે છે, મૃગનો વધ કરવા માટે જ તે “આ મૃગ છે એવો વિચાર કરીને કોઈ મૃગનો વધ કરવા માટે ધનુષ પર બાણ ચડાવે છે. અને તેને છોડી દે છે. પરંતુ તે બાણ લક્ષ્ય પર ન જતાં વચમાં જ તેતર, બતક, ચટક, લાલક, કબૂતર, કપિ કે કપિંજલને વીધી દે છે, અને
श्री सूत्र in सूत्र : ४
