________________
समयार्थबोधिनी टीका द्वि. श्रु. अ. २ क्रियास्थाननिरूपणम् ___टीका-द्वितीयं क्रियास्थानं निरूपण तृतीयं क्रिस्थानमाह-'अहावरे' इत्यादि । 'अहावरे' अथापरम् च्चे' तृतीयम् दंडसमादाणे' दण्ड मादानम् "हिंसादंड निर' हिंपादण्डप्रत्ययिकम् 'त्ति अहिज्जई' इत्याख्यायते 'से जहा णामए' तद्ययानाम 'के पुरिसे' कश्चित्पुरुषः 'ममं वा ममि वा' मा चा, मदी. यम-मत्सम्बन्धिन वा 'मन्ने वा अनि वा अन्यं वा, अन्यदीयम्-अन्यस्य सबन्धिनं वा 'हिसिसु वा' अहिंसिषु वा हिसंति वा हिंसन्ति वा हिसिरसंति वा' हिसिष्यन्ति वा, एतादृशो हि पुरुषो मामिमे त्रसस्थावराः मारयन्ति मारयि. प्यन्ति अपारयन् वा, अथवा मत्सम्बन्धिनमिति विचार्य हिंसकान् अहिंसकान् वा जीवान् विनाशयति । 'त दंडं तसथावरेह' तं दण्डं त्रमस्थावरेषु 'पाणेहि' माणेषु-प्राणिषु 'सयमेव' सयमेव 'मिसिरइ' निटनति-दण्डं पातयति, 'अण्णे णावि णिसिरावेई' अन्येनापि नियति-अन्येनापि हिंसां कारयति । 'अन्नंपि णिसिरंत समणुनाण' अन्नमपि निस जन्तं समनुजानाति-अनुमोदते, एता. दृशः पुरुषः 'हिंसादंडे' हिंसादंड:-हिसादण्ड:-हिसैव दण्डो यस्य स हिंसादण्ड:हिंसाकारको भवति । एवं खलु तस्स' एवं कुर्वतः खलु तस्य पुरुषस्य 'तप्पत्ति'
(३) हिंसादण्ड प्रत्ययिक क्रियास्थान 'अहावरे तच्चे' इत्यादि
टीकार्थ-दूसरे क्रिया स्थान का निरूपण करके अब तीसरे हिंसा. दंडप्रत्ययिक क्रियास्थान का निरूपण करते हैं। वह इस प्रकार है-कोई पुरुष ऐसा सोचता है कि इस प्रागी न मुझको अथवा मेरे सम्बन्धी को, दूसरे को या दूसरे के सम्बन्धी को मारा था या यह मारता है या मारेगा, और ऐसा सोचकर किसी त्रस अथवा स्थावर जीव की स्वय हिंसा करता है, दसरे से हिंसा करवाता है अथवा हिंसा करने वाले की अनुमोदन करता है, तो ऐसा करना हिंसादंड कहलाता है। ऐसा
(3) सा प्रत्ययि हियास्थान 'अहावरे तच्चे' ४त्यादि
ટીકાઈ–બીજા દિયાસ્થાનનું નિરૂપણ કરીને હવે ત્રીજા હિંસાઈડ પ્રત્યયિક નામના કિયાસ્થાનનું નિરૂપણ કરવામાં આવે છે. તે આ પ્રમાણે છે.–કોઈ પુરૂષ એવું વિચારે કે-આ પ્રાણિએ મને અથવા મારા સંબંધિને બીજાને અથવા બીજાના સંબંધીને માર્યો હતો અથવા આ મારે છે. અથવા મારશે. અને એવું સમજીને કઈ રસ અથવા સ્થાવર જીવને રવયં વધ કરે છે. બીજાની પાસે તેને વધ કરાવે છે, અથવા હિંસા કરવાવાળાને અનુમોદન-સમર્થન આપે છે, એવું કરવું તે હિસાદંડ કહેવાય છે, એવું કરવા
શ્રી સૂત્ર કૃતાંગ સૂત્રઃ ૪
