________________
समयार्थबोधिनी टीका प्र.श्रु. अ. १५ आदानीयस्वरूपनिरूपणम् ५४५ (अणेलिसस्स) अनीदृशस्य पूर्वोक्तस्य धर्मस्य (जं ठाणं) यत्स्थानं य आधारः तत्यरिपालकत्वात्तदाधारभूतो यो मुनिः (तस्स) तस्य तद्धर्मपरिपालकस्य (जम्मकहा) जन्मकथा-जन्मवार्ताऽपि (कओ) कुतः भवति जन्मग्रहणं दूरेऽपास्ताम् (जन्म) ति वचनपद्धतिरपि तस्मै नोच्चार्यत इति स अजरामरो भूत्वा सिद्धो भवतीति भावः ॥१९॥
टीका-अपिचाऽन्यत्-'जे' ये महापुरुषाः विशुद्धान्तःकरणाः समुत्पन्नकेवलज्ञानाः करतलामलकवत् समस्तजीवाजीवादिसकलपदार्थदृष्टारस्ते 'सुद्धं' शुद्धम् निर्मलं सकलदोषवर्जितम् 'धम्म' धर्मम् श्रुतचारित्रलक्षणम् 'अक्खंति' आख्यान्ति लोकेभ्यः प्रतिपादयन्ति स्वयं च तादृशं शुद्धं धर्ममाचरन्ति च । कथंभूतं धर्ममिति धर्ममेव विशिनष्टि-'पडिपुन्' प्रतिपूर्णम् मोक्षमार्गसाधकायतचारित्रसद्भावात् संपू. र्णम् 'अणेलिसं' अनीदृशम्-अनन्यसदृशम् जिनेन्द्रप्रतिपादितत्वात् षट्कायरक्षणहैं, जो उस अनुपम धर्मका भाजन हैं अर्थात् उस धर्मको पालने वाले जो मुनि हैं, उनके जन्म की कथा ही क्या ? अर्थात् उनका जन्मग्रहण सर्वथा बंद हो जाता है वह अजर-अमर-अजन्मा होकर सिद्ध हो जाते हैं ॥१९॥
टीक्षार्थ--और भी कहते हैं-जो महापुरुष विशुद्ध अन्तःकरणवाले हैं, जिन्हें केवलज्ञान उत्पन्न हो चुका है, जो हथेली पर रक्खे आंवले के समान समस्त जीव अजीव आदि पदार्थों के ज्ञाता हैं, वे सब दोषों से रहित धर्म का प्रतिपादन करते हैं और स्वयं भी उस धर्मका आच. रण करते हैं। वह धर्म कैसा होता है ? सो कहते हैं-मोक्षमार्ग के माधक चारित्र के सदभाव के कारण सम्पूर्ण तथा जिनेन्द्र द्वारा प्रतिઆ અનુપમ ધર્મના પાત્રરૂપ છે, અર્થાત્ એ ધર્મનું પાલન કરવાવાળા જે. મુનિ છે, તેના જન્મની વાર્તા જ શું કહેવી ? અર્થાત તેમને જન્મ ગ્રહણ કરવાનું સર્વથા બંધ જ થઈ જાય છે. તે અજર, અમર, અજન્મા થઈને સિદ્ધ બની જાય છે. ૧લા
ટકાથું–હવે વિશેષ રીતે કહેવામાં આવે છે–જે મહાપુરૂષ વિશદ્ધ અંતઃકરણ વાળા હોય છે, જેને કેવળજ્ઞાન ઉત્પન્ન થઈ ચુકેલ છે, જે હાથમાં-હથેલીમાં રાખેલ આંમળાની માફક સઘળા જીવ અજીવ વિગેરે પદા
ને જાણનારા છે, તેઓ સઘળા દેથી રહિત એવા ધર્મનું પ્રતિપાદન કરે છે. અને પોતે પણ એ ધર્મનું આચરણ કરે છે. તે ધર્મ કેવો હોય છે ? તે બતાવે છે–મોક્ષમાર્ગને સાધક, ચારિત્રના સદુભાવથી સંપૂર્ણ તથા જીનેન્દ્ર દ્વારા પ્રતિપાદન કરાયેલ હોવાથી તથા ષટૂકાય જીવોની રક્ષા
શ્રી સૂત્ર કૃતાંગ સૂત્રઃ ૩
