________________
समयार्थबोधिनी टीका प्र. श्रु. अ. १५ आदानीयस्वरूपनिरूपणम् ५०५ कर्माणि (तृहति) त्रुटयन्ति-आत्मनः सकाशात् पृथग् भवन्ति स मुनिवर्तमान भविष्यद्भूतेति त्रैकालिकपापकर्मविनिर्मुक्तो भूत्वा मोक्षं प्राप्नोतीति भावः ॥६॥ ____टीका-'मेहाची' मेधावी सदसद्विवेककुशलो मर्यादावान् मुनिः 'लोगंसि' लोके त्रसस्थावरात्मके संसारे 'पावर्ण' पाप-प्राणातिपातादिकं पापकारणकौरम्मसंरम्भादिकं वा 'जाणं' जानन्-ज्ञपरिज्ञया संसारभ्रमणहेतुत्वेन अब. बुध्यमानः कर्मबन्धकारणकपापफलज्ञानवान् सन् 'तिउद्दई' त्रुटयति-तस्मात् पापकर्मणः पृथग् भवति सान्द्यानुष्ठान द् विरमति वर्तमानकाले प्रत्याख्यानपरिज्ञया पापं कर्म परित्यजतीत्यर्थः। तथा 'नई' नूतनम् अग्रे करिष्यमाणं 'कम्म' कर्म ज्ञानावरणीयादिकम् 'अकुवओ' अकुर्वतः-अनाचरतस्तस्य मुनेः पावकम्माणि पापकर्माणि अतीतकालेऽनन्तभवोपार्जितत्वेन संचितानि 'तुझंति' त्रुट्यन्ति आत्मा से पृथक हो जाते हैं । तात्पर्य यह है कि वह मुनि वर्तमान भविष्यत् और भूतकालीन पापकर्मों से सर्वथा मुक्त हो जाता है
और मोक्ष को प्राप्त कर लेता है ॥६॥ ____टीकार्थ -सत् असत् के विवेक में कुशल मेधावी मुनि इस त्रस स्थावर रूप संसार में प्राणातिपात आदि या पाप के कारण भूत आरंभ संरंभ आदि कर्म को ज्ञपरिज्ञा से संसार भ्रमण का कारण जानकर कर्मबन्ध के कारण होने वाले पापरूप फल को जानता हुआ सावध अनुष्ठान से विरत हो जाता है । अर्थात् वर्तमान काल में प्रत्याख्यान परिज्ञा से पापकर्म का परित्याग कर देता है। वह आगे किये जाने वाले ज्ञानावरण आदि कर्मों को नहीं करता है । उस मुनि के अतीत काल में अनन्त भवों में संचित कर्म हट जाते हैं । वह मुनि भूत કે-તે મુનિ વર્તમાન, ભવિષ્ય અને ભૂતકાળ સંબંધી પાપકર્મોથી સર્વથા મુક્ત થઈ જાય છે. અને મોક્ષને પ્રાપ્ત કરી લે છે. દા
ટીકાથ–સત્ અસત્ન વિવેકમાં કુશળ મેઘાવી મુનિ આ ત્રણ સ્થાવર રૂપ સંસારમાં પ્રાણાતિપાત વિગેરે પાપના કારણભૂત આરંભ સમારંભ વિગેરે કર્મને જ્ઞ પરિજ્ઞાથી સંસાર ભ્રમણના કારણ રૂપ સમજીને કર્મબંધના કારણ ૨૫ હેવાથી પાપરૂપ ફળને જાણતા થકા સાવધ અનુષ્ઠાનથી નિવૃત્ત થઈ જાય છે. અર્થાતુ વર્તમાનકાળમાં પ્રત્યાખ્યાન પરિજ્ઞાથી પાપકર્મને ત્યાગ કરી દે છે. તે આગળ કરવામાં આવનારા જ્ઞાનાવરણ વિગેરે કર્મોને કરતા નથી. તે મુનિના ભૂતકાળમાં અનંત ભામાં સંચિત કર્મ હટી જાય છે. તે મુનિ
श्री सूत्रतांग सूत्र : 3
