________________
समयार्थबोधिनी टीका प्र. श्रु. अ. १४ ग्रन्थस्वरूपनिरूपणम् ४५७ सत्यमपि कथनं पापोत्पादककटुफलजनकं चेति ज्ञपरिज्ञया ज्ञात्वा प्रत्याख्यानपरिज्ञया परित्यजेत् । तथा-'णो तुच्छए' नो तुच्छो भवेत् स्वतः कमप्यर्थविशेष ज्ञात्वा, यद्वा राजादितः पूजासत्कारादिकं सनवाप्य कथमपि नो मदं कुर्यात् । तथा-'णो ये न च 'विकत्थइज्जा' विकत्थयेत्-आत्मश्लाघां न कुर्यात् । अथवा यदि कोऽपि कमप्यर्थ नावगच्छेत् , तदा तस्य विकत्थनम्-अपमानं न कुर्यात् । तथा 'अणाइले' धर्मकथावसरे अनाकुलो भवेत् यद्वा 'अणाइले' अनाविल:अव्यग्रचित्तो भवेत् , धर्मकथादिना लोकरञ्जनं कृत्वा लाभं सत्कारादिकं च न वाञ्छेत् । तथा-'अकसाई' अपायी-कपाय:-क्रोधादिस्तद्रहितः, अकषायी भवेदिति ॥२१॥ मूलम्-संकज्जयाऽसंकितभाव भिक्खू,
विभज्जवायं च वियागरेजा। भासादुयं धम्मसमुट्टितेहिं वियागरेज्जा समया सुपन्ने ।२२। छाया-शङ्केत चाऽशङ्कितभावो भिक्षुः, विभज्यवादं च व्यागृणीयात् ।
___ भाषाद्वयं धर्मसमुत्थितै, प्रणीयात् समतया सुप्रज्ञः ॥२२॥ ज्ञासे पापजनक और कटुक फल को देनेवाला जानकर प्रत्याख्यान परिज्ञा से त्याग दे, साधु तुच्छ न बने । किसी अर्थविशेष को जानकर अथवा राजा आदि से सत्कार सन्मान प्राप्त करके किसी भी प्रकार का मद न करे, अपनी प्रशंसा न करे, अथवा कोई किसी बात को यदि न समझ पाये तो उसका अपमान न करे, धर्मकथा आदि के अवसर पर निराकुल रहे अथवा धर्मकथा आदिके द्वारा लोकरंजन करके सत्कार आदि की वांछा न करे और क्रोध आदि कषायों से रहित हो ॥२१॥ આપનારા સમજીને પ્રત્યાખ્યાન પરિજ્ઞાથી તેને ત્યાગ કરી દે. સાધુ તુચ્છ ન બને. કોઈ અર્થ વિશેષને જાણીને અથવા રાજા વિગેરેથી અવસરે સત્કાર સન્માન પ્રાપ્ત કરીને કોઈ પણ પ્રકારથી મદ ન કરે, પિતાની પ્રશંસા ન કરે. અથવા કેઈની કઈ પણ વાતને કદાચ ન સમજે. તે તેનું અપમાન ન કરે. ધર્મકથા વિગેરેના અવસરે. વ્યાકુળ ન બને. અથવા ધર્મકથા વિગેરે દ્વારા લોકરંજન કરીને સત્કાર વિગેરેની ઈચ્છા ન કરે, અને ક્રોધ વિગેરે કષાયથી ૨હિત બને ૨૫
श्री सूत्रता सूत्र : 3
