________________
३०८
सूत्रकृताङ्गसूत्रे काशमात्ररूपं वा जानाति तथा (जो) यः (गई) गति-परलोकगमनरूपाम् , 'च' च-तथा 'णागई च' अनागति च परलोकगमनरूपाम् यद्वा-(णागई) अनागर्ति वा जीवो यत्र गत्वा न निवर्त्तते इत्येवं रूपां मोक्षगति वा (जाण३) जानाति । तथा (जो) यः (सासयं) शाश्वतम्-सर्व वस्तुजातं द्रव्याथिकनयानित्यम् (च) च-तथा (अप्लासयं) अशाश्वतम् पर्यायाथिकनयादनित्यं च. शब्दाभित्याऽनित्यरूपं वा वस्तुजातम् (जाणइ) जानाति। तथा (जाई) जातिम्जीवानामुत्पत्तिम् (च) च-तथा मरणं प्राणिनां मृत्युम् (च) च तथा (जणोववार्य) जनोपपातम् जनानां प्राणिनाम् उपपातं-देवनारकोत्पत्तिरूपं जानाति स एव क्रियावादं भाषितुम् अहंतीति द्वितीयगाथाऽन्तिमचरणेन सम्बन्धः ॥२०॥ मूलम्-अहो वि सत्ताणं विउणं च,
जो आसवं जाणइ संवरं च। दुक्खं च जो जाणइ निउँजरंच,
सो भौसिउ मरिहई किरियवायं ॥२१॥युग्मम्॥ छाया-अधोऽपि सत्त्वानां विकुट्टनां च, य आश्रयं जानाति संवरं च। दुःखं च यो जानाति निर्जरां च, स भाषितुमर्हति क्रियावादम् ॥२१॥
। युग्मम् । अन्वयार्थ:--'च' च-तथा 'जो' यः कश्चित् 'सत्ताण' सत्यानां प्राणिनाम् 'अहोवि' अधोऽपि-नरकादावपि यत् 'विउदृण विकुट्टना नरकादियातानाम्, तथाआस्रवम्-कर्मागमनमार्गम् 'च' च-तथा-'संवर' संवरम्-कर्मनिरोधमार्ग च च 'जाणई जानाति, 'च' च-तथा 'जो' यः 'दुक्खं' दुःखम् अशातरूपं च शब्दात है, अलोक को जानता है, जो गति और अनागति को जानता है या मोक्ष को जानता है, जो शाश्वत और अशाश्वत को जानता है, जो जीवों के जन्म और मरण को जानता है, उत्पात अर्थात् देवभव और नरकभव में उत्पन्न होने को जानता है, वही क्रियावाद का उपदेश करने के योग्य है ॥२०॥
અન્વયાર્થ—જે પુરૂષ આત્માને જાણે છે, જે લેકને જાણે છે, જે ગતિ અને અનાગતિને જાણે છે. અથવા મોક્ષને જાણે છે. જેઓ શાશ્વત અને અશાશ્વતને જાણે છે. જેઓ જીના જન્મ અને મરણને જાણે છે, ઉત્પાત અર્થાત્ દેવભવ અને નરકભવમાં ઉત્પન્ન થવાનું જાણે છે. એજ ક્રિયાવાદને ઉપદેશ કરવાને ગ્ય છે. ૨૦
श्री सूत्रकृतांग सूत्र : 3
