________________
२६४
सूत्रकृतागलो अन्वयार्थः-(ते) ते- पूर्वोक्ताः (अकिरियावादिनः चार्वाकवौद्धादयः (अबु. ज्झमाणा) अबुध्यमानाः-सद्भावबोधविकलाः (एवं) एवम्-अनेन प्रकारेण (विरूवरूवाणि) विरूपरूपाणि-नानाप्रकाराणि शास्त्राणि (अवखंति) आख्यान्ति-प्रतिपादयन्ति (जे मायइत्ता) यान्यादाय-यानि तत्मरूपितानि शास्त्राणि समाश्रित्य (बहवे मणूसा) बहवो मनुष्याः अनेकेऽज्ञानिनो जनाः (अणोपदग्ग) अनवदग्रम्अनन्तम् (संसार) संसारं चतुर्गतिरूपम् (भमंति) भ्रमन्ति-पर्यटन्तीति ॥६॥
टीका- 'ते' ते 'अकिरियवाई' अक्रियावादिनः-चार्वाकबौद्धादयः मिथ्या-मल-पटलावृतात्मानः 'अबुज्झमाणा' अबुध्यमानाः-परमार्थतत्त्वम् अजानानाः 'एवं' एवम्-अनेन प्रकारेण 'विरूवरूवाणि' विरूपरूपाणि-नानामकाराणि मिध्या शाखाणि 'अक्खंति' आख्यान्ति-प्रतिपादयन्ति । तथा-पृथिव्यादीन्येव तत्त्वानि 'न कोऽप्यात्मा परलोकगामी' इत्यादि मिथ्याशास्त्राणि प्ररूपयन्तीति भावः । 'जे मायइत्ता' यान्यादाय तेषां यानि मिथ्याशास्त्राणि आदाय-परिगृह्य 'बहवे' मनुष्य 'अणोवद्ग्गं-अनवदग्रम्' अनन्तकाल पर्यन्त 'संसार-संसारम्' चारगतिवाले इस संसार में 'भमंति-भ्रमन्ति' भ्रमण करते हैं ॥६॥
अन्वयार्थ-अक्रियावादी तत्वको नहीं समझते हुए इस प्रकार नाना प्रकार के शास्त्रों का प्रतिपादन करते हैं। जिनका आश्रय लेकर बहुत से अनन्त संसार में परिभ्रमण करते हैं ॥६॥
टीकार्थ-मिथ्यात्व के पटल से आवृत अन्त:करण वाले चार्वाक, बौद्ध आदि पारमार्थिक तत्व को नहीं जानते हुए अनेक प्रकार के मिथ्याशास्त्रों का प्रणयन करते हैं । जैसे पृथ्वी आदि भूत ही तत्व हैं, इनके अतिरिक्त परलोकगामी कोई आत्मा नहीं है, इत्यादि । उन मिथ्याशास्त्रों को ग्रहण करके बहुत से अज्ञानी जन अनन्त चतुर्गतिक 'अणोवद्गा-अनवदनम्' मनत पर्यन्त 'संसार संसारम्' या गतिपाण मा ससारमा 'भम ति-भ्रमन्ति' प्रभारी रे छे. ॥६॥
અન્વયાર્થ–અક્રિયાવાદિ તત્વને સમજ્યા વિના આવી રીતે અનેક પ્રકારના શાસ્ત્રોનું પ્રતિપાદન કરે છે. જેને આશ્રય લઈને ઘણા લોકે અનંત સંસારમાં પરિભ્રમણ કરે છે. દા
ટીકાર્થ–મિથ્યાત્વના પડદાથી છૂપાયેલા અંત:કરણવાળા ચાર્વાક, બૌદ્ધ, વિગેરે પારમાર્થિક તત્વને ન જાણતા થકા અનેક પ્રકારના મિથ્યા શાસ્ત્રોનું प्रायन (समर्थन) ४२ छ. रेम-पृथ्वी विणे३ भूतो (तत्व) त . આનાથી ભિન્ન પરકમાં જવાવાળે કે આત્મા જ નથી. વિગેરે આવા પ્રકારના મિથ્યા શાસ્ત્રોને ગ્રહણ કરીને ઘણાજ અજ્ઞાની અનંત એવા ચતુર્ગતિ
श्री सूत्रकृतांग सूत्र : 3
