________________
मयार्थबोधिनी टीका प्र. शु. अ. ११ मोक्षस्वरूपनिरूपणम्
मूलम् - पभू दोसे निशकिच्चा, णं विरुज्झेज केई । मँणसा वयसा चैव कायसा चेव अंतसो ॥१२॥
"
छाया -- प्रभुर्दोषान् निराकृत्य, न विरुध्येत केनचित् ।
मनसा वचसा चैव कायेन चैव अन्तशः || १२ |
अन्वयार्थः - (प) इन्द्रियदमने प्रभुः समर्थः (दोसे निराकिया) दोषानमिथ्यात्वाविरत्यादिकान् निराकृत्य- अपनीय (केणइ) केनचिदपि - केनाऽपि प्राणिना सह (मणसा वयसा चैव कायसा अंतसो) मनसा वचसा चैव कायेन अन्तश: - यावज्जीवम् (ण विरुज्झेज्ज) न विरुद्धयेत - विरोधं न कुर्यादिति ॥१३॥ टीका- 'पभू' प्रभुः- इन्द्रियाणां प्रभवतीति प्रभुः- जितेन्द्रियः । अथवासर्वसाद्यकर्माणि निराकस्य मोक्षमार्गस्य पालने समर्थः प्रभुः 'दोसे' दोषान्
१८५
'पभू दोसे निराकिकचा' इत्यादि ।
शब्दार्थ -- 'पभू - प्रभुः' जितेन्द्रिय पुरुष 'दोसे निराकिच्चा - दोषान् निराकृत्य' मिध्यात्व अविरति आदि दोषों को हटाकर 'केणइ - केनचिद्' किसी प्राणी से 'मणसा वयसा चैव कायसा चेव अंतसो - मनसा, वचसा चैव, कायेन चैव अन्तश: ' मन वचन और कायके द्वारा जीवन पर्यन्त 'ण विरुज्झेज्ज - न विरुध्येत' विरोध न करे ॥ १२ ॥
अन्वयार्थ -- इन्द्रियदमन में समर्थ साधक मिथ्यात्व अविरति आदि दोषों को दूर करके किसी भी प्राणी के साथ मन से वचन से और काय से याबज्जीवन विरोध न करे || १२॥
टीकार्थ-- प्रभु अर्थात् इन्द्रियों को जीतने में समर्थ - जितेन्द्रिय,
'पभू दोसे निराकिच्चा' इत्यादि
शब्दार्थ - - 'पभू - प्रभुः' तेन्द्रिय यु३ष 'दोसे निराकिच्या दोषान् निराकृत्य' मिथ्यात्व अविरति विगेरे होषाने हटावीने 'केणइ - केनचित् ' है पशु आखीथी 'मणसा वयसा चैव कायसा चैव अंतसो - मनसा वचसा चैव कायेन चैव अन्तशः ' भन, वयन भने डायना द्वारा भवन पर्यन्त 'ण विरुज्झेज्ज - न विरुध्येत ' વિરાધ ન કરે ।૧૨।।
અન્વયા —ઇન્દ્રિય દમનમાં શક્તિવાળા સાધકે મિથ્યાત્વ, અવિરતિ વિગેરે દોષાને દૂર કરીને કોઇ પણ પ્રાણી સાથે મનથી, વચનથી અથવા કાયાથી જીવન પર્યંત વિરાધ ન કરવા ૧૨ા
ટીકા”—પ્રભુ અર્થાત્ ઇન્દ્રિયાને જીતવામાં સમથ “એટલે કે જીતેન્દ્રિય
श्री सूत्र तांग सूत्र : 3
