________________
.
-
समयार्थवोधिनी टीका प्र. श्रु. अ. ३ उ. २ अनुकूलापसर्गनिरूपणम् ७३ साधुजीविनम् , साधु शोभनाचारेण जीवितु शीलं विद्यते यस्य तं साधुनीविनम् । श्रूयते हि ब्रह्मदत्तनामा चक्रवती नानाविधभोगोपायैः चित्रकनामानं साधु भोग भोक्तुं निमन्त्रितवानिति । राजादिब्राह्मगान्ताः साधुजीवने व्यवस्थित मुनि भोगाय निमन्त्रयन्तीति भावः ॥१५॥
अधुना-आवर्तस्वरूपविशेषमाह-'हत्थऽस्स' इत्यादि । मूलम्-हत्थऽस्सरहजाणेहिं विहारंगमगेहि य ।
भुंजे भोगे इमे सग्घे महरिसी पूजयामु तं ॥१६॥ छाया--हरत्यश्वरथयानविहारगमनेन च ।
मुंव भोगान् इमान् श्लाध्यान् महर्षे पूजयामस्त्वाम् ॥१६॥ भावार्थ यह है सुना जाता है कि ब्रह्मदत्त नामक चक्रवर्ती ने नानाप्रकार के भोगों को भोगने के लिए चित्तनामक मुनि को निमंत्रित किया था। इस प्रकार राजा से लेकर साधारण क्षत्रियपर्यन्त, पूर्वोक्त सभी साधुजीवन में अवस्थित मुनिको भोगों के लिए आमंत्रित करते हैं ॥१५॥
अब आवर्त का स्वरूप कहते हैं-'हत्यऽस्स' इत्यादि।
शब्दार्थ--'महरिसी-हे महर्षे' हे महर्षि ! 'तं-स्वाम्' हम तुम्हारी 'पूजयामु-पूजयामो' पूजा करते हैं 'इमे-इमान्' इन 'सग्घे-श्लाघ्यान्' उत्तम मनोरम 'भोगे-भोगान्' शब्दादि भोगों को 'भुजे-भुक्ष्व' भोगो 'हत्थस्सरहजाणेहि-हस्त्यश्वरथयानः' हाथी, घोडा, रथ, और पालखी
आदि 'य-च' और 'विहारगमणेहि-विहारगमनैः' विहार गमन के लिए अर्थात् चित्तविनोद के लिए बगीचे आदि में विचरण करो ॥१६॥ પ્રયત્ન કરે છે. જેમ કે-બ્રહ્મદત્ત નામના ચક્રવર્તીએ ચિત્ત નામના મુનિને વિવિધ પ્રકારના ભેગે ભેગવવા માટે નિમંત્રિત કર્યો હતો. એ જ પ્રમાણે રાજાથી લઈને ક્ષત્રિય પર્યંતના પૂર્વોકત સઘળા લેકે સંયમની આરાધના કરતા સાધુને ભેગો પ્રત્યે આકર્ષવાનો પ્રયત્ન કરે છે. આપણે
આવર્તાના સ્વરૂપનું વિશેષ નિરૂપણ કરતા સૂત્રકાર કહે છે કે– 'हत्थऽस्स' त्या
शा---'महरिसी-हे महर्षे' भबि ! 'तं-त्वाम्' समे तमाश 'पुजयामु-पुजयामे।' रीमे, 'इमे-इमान्' मा 'सग्धे-श्लाध्यान्' उत्तम भनाभ 'भोगे-भोगान्' शबोरे मोगाने 'मुंजे-
भुसाले'हत्थस्सरहजाणेडिं -हस्त्यश्वरथयानः' हाथी, । २थ, भने पाली पणेरे ७५२ 'य-च' अने 'विहारगमणेहि-विहारगमनैः' विडा॥मानना भाटे अर्थात् वित्तविनाना भाटे मणीय परेमा २१ ।।१९।।
શ્રી સૂત્ર કતાંગ સૂત્ર : ૨
