________________
समयार्थबोधिनी टीका प्र. श्रु. अ. ५ उ. १ नारकीयवेदनानिरूपणम् ३५१
अन्वयार्थः--(केसिं च गले) केषांचित् गले कण्ठे (सिलाओ बंधित्तु) शिलाः प्रस्तरखण्डान् बद्ध्वा (महालयंसि उदगंसि) महालये उदकेऽतिगंभीरजले (बोलंति) ब्रोडयन्ति-निमज्जयन्ति तथा (तत्य अन्ने) तत्रान्ये नरकपालाः ततः समाकृष्य (कलंबुयावालुयमुम्मुरे य लोलंति) कलंबुवालुकायां मुर्मुरे च लोलयन्ति-अति तप्तवालुकाशं चणकानिा भर्नयन्ति तथा (पच्चंति) पचन्ति-मांसपेशीवत् ॥१०॥
टीका--'के सिं च' केषां च नारकीणाम् 'गले' गले-कण्ठे सिलाओ' शिलाः महाभारयुक्ताः 'बंधित्तु' बद्ध्वा 'महालयंसि' महालये अगाधे । 'उदगंति' उदके-वैतरिणीजले 'बोलंति' ब्रोड पन्ति मज्जयन्ति । तथा-'तत्थ' तत्र 'अन्ने' अन्ये पुरुषाः परमाघार्मिकाः । 'कलंबुके त्यादि । 'कलंबुयावालयमुम्मुरे य' कलंबु. कावालुकमुमुरे च-अतिसंतप्तवालकायां यथा चणकानि लोलयन्ति लोटयन्ति तथा 'पच्चंति' पच्यन्ते मांशपेशीवत् भजयन्ति, परमाधार्मिक स्व स्व कर्मणा केचन जले पात्यन्ते, केचन भ्राष्टे भर्जिता भवन्ति, अपरे पुनः पाचिता भव न्तीति भावार्थः । १०॥ ___ अन्वयार्थ--किन्हीं-किन्ही नारकों के गले में शिलाएँ बाँधकर अत्यन्त गहरे जल में डुबा देते हैं। दूसरे नरकपाल उसमें से खींचकर कदंबचालुका में चनों की तरह भूनते हैं तथा मांशपेशी के समान पकाते हैं ॥१०॥ ___टीकार्थ--कोई कोई नरकपाल किन्हीं किन्हीं नारकों के गले में भारी बोझ से युक्त शिलाएं बांधकर वैतरणी के अगाध जल में हुया देते हैं। दूसरे नरकपाल कलंबुकावालुका-तपी हुइ रेत मे चनों की तरह भूनते हैं और मांशपेशी के समान पकाते हैं । आशय यह है कि
સૂત્રાર્થ કઈ કઈ નારકના ગળામાં શિલાઓ બાંધીને તેમને અત્યંત ઊંડા પાણીમાં ડુબાવી દેવામાં આવે છે. અન્ય નરકપાલે તેમને પાણીમાંથી બહાર ખેંચી કાઢીને ચણા અને પિતાની જેમ આગ પર શકે છે તથા તેમના શરીરને માંસની જેમ દેવતા પર પકાવે છે. ૧૦
ટીકાર્થ–કઈ કઈ પરમાધાર્મિક દે નારકોના ગળામાં ભારે શિલાએ બાંધીને તેમને વૈતરણી નદીને અગાધ પાણીમાં ડુબાવી દે છે. ત્યારે બીજા પરમધાર્મિક તેમને દેવતા પર ચણા, પૌંવાની જેમ શેકે છે, અને કઈ કઈ પરમધામિકે માંસપેશીઓની જેમ તેમને અગ્નિ પર પકાવે છે. આ કથનને ભાવાર્થ એ છે કે પરમધાર્મિક દેવે નારકોને તેમના
શ્રી સૂત્ર કૃતાંગ સૂત્રઃ ૨
