________________
समयार्थबोधिनी टीका प्र. श्रु. अ. ५ उ. १ नारकीय वेदनानिरूपणम्
३३५
अन्वयार्थ :- (EE) इहलोके (रुद्दा) रौद्राः प्राणिनां घातकाः (जे केइ बाला) ये केचन बाला अज्ञानिनः (जीवियहो ) जीवितार्थिनः - असंयमजीवितार्थिनः (पावा कम्माई कति) पापानि प्राणातिपातादीनि कर्माणि कुर्वन्ति (ते) ते बालाः (घोररूवे) घोररूपेऽत्यन्तभयानके (तमिसंघयारे) तमिस्रान्धकारे - बहुलतमोन्धकारे (तिब्बाभित. वे) तीव्राभितापे - अत्यन्ततापयुक्ते ( नरए) नरके - एतादृश विशेषणयुक्ते नरके (पति) पतन्ति गच्छन्तीति ॥ ३ ॥
टीका - 'इह' इहास्मिन् संसारे 'रुद्दा' रौद्रा :- प्राणिनां घातकाः 'जे केई ' ये केचन जीवाः, महारम्ममहापरिग्रहपञ्चेन्द्रियवधमांसभक्षणादिकसावद्यकर्माSनुष्ठाने परायणास्ते 'बाला' बालाः - सदसद्विवेक विकला 'जीवियट्टी' जीविपापानि कर्माणि कुर्वन्ति' हिंसादि पापकर्म करते हैं 'ते-ते' वे घोररूवे - घोररूपे' अत्यन्त भयजनक तमिसंधयारे - तमिस्रांधकारे' महान् अन्धकार से युक्त 'तिब्वाभितावे - तीव्राभितापे' अत्यन्त तापयुक्त 'नरए - नरके' नरक में 'पति- पतन्ति' पड़ते हैं ||३||
अन्वयार्थ -- इस लोके में जो अज्ञानी प्राणियों के घातक हैं, असंयममय जीवन के अभिलाषी हैं और जो प्राणातिपात आदि पापकर्मकरते हैं, वे अज्ञानी जीव अत्यन्त घोर, संघन अन्धकार से व्याप्त, अत्यन्त संताप से युक्त नरक में पड़ते हैं ||३||
टीकार्थ - इस संसार में जो अज्ञानी जीव प्रणियों का घात करने वाले अर्थात् महारम्भ, महापरिग्रह, पञ्चेन्द्रिय का वध करने में एवं मांस भक्षण आदि घोर पापों में परायण होते हैं, सत् असत् के विवेक कुर्वन्ति' हिंसा विगेरे पाप रे छे. 'ते - ते' तेथे 'घोररूवे - घोररूपे' अत्यंत लहुग्रह 'तमिसंधयारे - तमिस्रांधकारे' महान् सेवा अधमास्थी युक्त 'तिव्वाभितावे - तीनाभिता पे' अत्यंत ताथथी व्याप्त सेवा 'नरए - नरके' न२० sui qefa-qafa' 43. 113
સૂત્રા—આ લેકમાં જે અજ્ઞાની જીવા પ્રાણીઓના ઘાતક બને છે, અસયમમય જીવનની અભિલાષાવાળા છે, પ્રાણાતિપાત આદિ પાપકર્માં કરનારા છે, તે અજ્ઞાની જીવા અત્યન્ત ઘાર, સઘન અધકારથી વ્યાપ્ત, અત્યન્ત સંતાપથી યુક્ત નરકમાં પડે છે. ાણા
ટીફા—આ સસારના જે અજ્ઞાની હાય છે. એટલે કે મહારમ્ભ, મહાપરિગ્રહ,
હાર આદિ ધાર પાપકર્મોમાં આસક્ત હાય છે, જે સત્ અસના વિષે.
શ્રી સૂત્ર કૃતાંગ સૂત્ર : ૨
જીવા પ્રાણીઓના વધ કરનારા પાંચેન્દ્રિયાના વધ અને માંસા
