________________
६७२
सूत्रकृताङ्गसूत्रे
मयं कार्य करोति तच्छरीरमप्यशाश्वतमिति यथार्थतया नावगच्छति तथाचोक्तम्" रिद्धी सहावतरला, रोगजराभंगुरं हयसरीरम् । story गणसीला कियच्चिरं होज्ज संबंधो" ॥१॥
छाया
ऋद्धि: स्वभावतरला रोगजराभगुरं हतशरीरम् । द्वयोरपि गमनशीलयो: कियच्चिरं भवति संबन्धः ॥ १ ॥ तथा -- " मातापितृसहखाणि पुत्रदारशतानि च ।
प्रति जन्मनि वर्त्तन्ते, कस्य माता पितापि वा ॥ १ ॥ एतदेव दर्शयति-नो वित्तादिकं संसारे कथमपि गाणं भवति नरकपातादौ रामापतस्य शरणं न विद्यते इति ||१६||
भी है - "रिद्धी सहावतरला इत्यादि ।
'सम्पत्ति स्वभाव से ही चपल है और यह निकृष्ट शरीर रोग तथा जरा से विनाशशील है । इस प्रकार दोनी ही जब विनाशशील है तो कितने दिनों तक इनका सम्बन्ध बना रह सकता है ? और भी कहा है - 'माता पितृसहस्राणि' इत्यादि ।
'संसारी जीव के हजारों माता और पिता हो चुके हैं, सैकडों पुत्र और पत्नियाँ हो चुकी हैं । प्रत्येक जन्म में यह पलट जाते हैं। ऐसी स्थिति में कौन किसकी माता और कौन किसका पिता है ।
यही बात यहां दिखलाई गई है कि धन सम्पदा आदि किसी भी प्रकार संसार में शरणभूत नहीं हैं । जब रागी जीव नरक में जाता है तो यह सब वस्तुएँ उसकी रक्षा करने में समर्थ नही हो सकती ||१६||
छे- "रिद्धि सहावतरला इत्याहि
“સંપત્તિ સ્વભાવથી જ ચંચળ છે, આ નિકૃષ્ટ શરીર રોગ તથા જરા આઢિથી વિનાશશીલ છે. આ પ્રકારે બન્ને જ વિનાશશીલ હૈાવાથી કેટલા દિવસ સુધી તેમના આ साथैना संबंध रही शहवानो छ?” पण छे - मातापितृसहस्त्राणि " સ'સારી જીવ હજારો માતા અને પિતા કરી ચુકયા છે, તેને અનંત ભવેામાં હારા પુત્રો અને પત્નીએ થઇ ચુકી છે. પ્રત્યેક જન્મમાં આ સંસારી સંબંધો પલ્ટાતા રહે છે. એવી સ્થિતિમાં કાણુ કોની માતા છે. અને કેશુ કીને પિતા છે?
આ સૂત્રમાં એજ વાતનું પ્રતિપાદન કરવામાં આપ્યું છે કે ધન, પુત્ર, પરિવાર આદિ આ સંસારમાં કોઇ પણ પ્રકારે શરભૂત (રક્ષા કરવાને સમર્થ) નથી. જ્યારે તેમા આસકત અનેલેા જીવ નરકમાં જાય છે, ત્યારે આ કોઇ પણ વસ્તુ કે વ્યક્તિ તેની રક્ષા કરવાને સમર્થ હાતી નથી. "ગાથા ૧૬ ॥
શ્રી સૂત્ર કૃતાંગ સૂત્ર : ૧
