________________
समयार्थ बोधिनी टीका प्र. श्रु. अ. १ कादिबौद्धान्तवदिनामफलवादित्वम् २३९ सनद्वारेण-अजराऽमरनित्यमुक्तवेदान्तमात्रघाऽऽत्मानं नित्यशुद्धमुक्तस्वभावं ज्ञात्वा संसारसागरकार्यविशिष्टमज्ञानं जगदुपादानभूतं विनाश्य, निरतिशयमुखमात्रात्मकं मोक्षमवाप्य कृतकृत्यो भवति ॥१९॥
इदानीं सूत्रकारः चार्वाकादि बौद्धान्तवादिनामफलवादित्वमाविष्कर्तुमाह -'ते'इत्यादि ।
मूलम्
ते णावि संधि णचाणं न ते धम्मविओ जणा। ९ १० ११ १२ १३ १६ १४ १५ १७ जे ते उ वाइणो एवं न ते ओहंतराऽऽहिया ॥२०॥
छायाते नापि संधि ज्ञात्वा खलु न ते धर्मयिदो जनाः।
ये ते तु वादिन एवं न ते ओघन्तरा आख्याताः ॥२०॥ अनन्तर निष्काम कर्म की उपासना होती है । उपासना से जिज्ञासा उत्पन्न होती है । तब ज्ञानी गुरू को प्राप्त करके श्रवण, मनन और निदिध्यासन के द्वारा वेदान्त से ही जान ने योग्य अजर अमर और नित्यमुक्त तथा शुद्ध बुद्ध और मुक्त स्वभाववाले आत्मा को जानता है। तब संसारसागर के कार्य और जगत् के उपादान रूप अज्ञान को नष्ट करता है। उसके पश्चात सर्वोत्कृष्ट सुखमय मोक्ष प्राप्त कर लेता है और कृतकृत्य हो जाता है ॥१९॥
अब सूत्रकार चार्वाक से लेकर बौद्धमत तक के वादियों को अफलवादी प्रकट करते हुए कहते हैं-"ते"इत्यादि । (બાદમાં) નિષ્કામ કર્મની ઉપાસના થાય છે. ઊપાસનાદ્વારા જિજ્ઞાસા ઉત્પન્ન થવાથી ગ્ય ગુરુ મેળવીને શ્રવણ, મનન અને નિદિધ્યાસન દ્વારા જ વેદાન્તમાંથી જ જાણવા યોગ્ય અજર અમર અને નિત્યમુકત તથા શુદ્ધ બુદ્ધ અને મુક્તસ્વભાવવાળા આત્માને જાણે છે. ત્યારે જ તેઓ સંસાર સાગરના કાર્ય અને જગતના ઉપાદાન રૂપ અજ્ઞાનને નષ્ટકરી નાખે છે. ત્યારબાદ સત્કૃષ્ટ સુખમય મોક્ષને પ્રાપ્ત કરીને તેઓ કૃતકૃત્ય થઈ જાય છે. “ગાથા ૧૯”
હવે સૂત્રકા ચાકેથી લઈને દ્ધમત પર્યન્તના મતવાદીઓને અફલવાદી રૂપે પ્રકટ કરવા નિમિતે કહે છે કે “” ઈત્યાદિ
શ્રી સૂત્ર કૃતાંગ સૂત્ર: ૧