Page Text
________________
प्रकाशिका टीका श्रुतस्कंध २ सू. १ अ. १३ परक्रियानिषेधः
क्रियमाणक्रिया परक्रिया उच्यते, परशब्दार्थच प्रकृते षड्विधः पूर्वाचार्यै कथितः १ तत्परः, २ अन्यतरपरः, ३ आदेशपरः, ४ क्रमपरः, ५ बहुपर:, ६ प्रधानपरश्चेति तत्र एकः परमाणुः द्वितीयपरमाणोः सकाशाद् भिन्नत्वात् तत्परशब्देन उच्यते स परमाणुः तस्माद् अन्य (द्वितीय) परमाणोः परः भिन्नो वर्तते इति तत्परशब्दार्थः, अन्यतरपर शब्दार्थस्तु - एकं द्वचणुक्रं परमाणुद्वययुक्तत्वात्, द्वितीयं त्र्यणुकं द्वयणु कत्र्ययुक्तत्वात् एवम् अन्यत् चतुरणुकादिकमनेन परमाणुपुञ्जयुक्तत्वात् परस्परं ते द्व्यणुकादयः एकस्य द्वितीयस्माद् भिन्नत्वेन अन्यतरपरत्वेन उच्यते, आदेशपरशब्दार्थस्तु कस्यापि स्वामिनः अधिकारिणो वा आज्ञारूपा देशपालनतत्परो भृत्यादिः आदेशपरो बोध्यः, एकप्रादेशिक द्रव्याद् द्विप्रादेशिकद्रव्यं क्रमपरत्वेन उच्यते एवं रीत्या संख्याक्रमदृष्टया परः पदार्थः क्रमपरः कथ्यते, बहुपरस्तु - एक परमाणीः परमाणुत्रयपरमाणुचतुष्टयादियुक्तं द्रव्यं बहुपरं कथ्यते, बहुपर और ६ - प्रधानपर, एकपरमाणु द्वितीय परमाणु से भिन्न होने से तस्पर शब्द से व्यवहृत होता है अर्थात् वह परमाणु उस से अन्य याने दूसरे परमाणु से भिन्न है इस को तत्पर कहते हैं, अन्यतरपर शब्द का अर्थ तो यह है किएक दणुक दो परमाणुओं से युक्त होता है और द्वितीय व्यणुक तीन द्व्यणुकों से युक्त होता है एवं अन्य चतुरणुकादि अनेक परमाणुपुओं से युक्त होता है इस तरह वे द्वणुक वगैरह एक को दूसरे से भिन्न होने से अन्यतरपर शब्द से व्यवहृत होते हैं, आदेशपर शब्द का अर्थ यह है कि किसी भी स्वामी या अधिकारी की आज्ञा रूप आदेश के पालन में तत्पर भृत्य वगैरह को आदेशपर शब्द से व्यवहृत किया जाता है, एवं क्रमपर शब्द का अर्थ यह है कि एक प्रादेशिक द्रव्य से faप्रादेशिक द्रव्य क्रमपर शब्द से व्यवहृत होता है इस प्रकार संख्या क्रम की दृष्टि से परपदार्थ क्रमपर कहलाता है, और बहुपर शब्द का अर्थ यह है कि एक परमाणु के परमाणुत्रय और परमाणु चतुष्टयादि પરક્રિયા કહે છે. અહીંયા પર શબ્દના છ અ બતાવવામાં આવ્યા છે. ૧ તત્પર ૨ અન્યતરપર ૩ આ દેશપર ૪ કમપુર ૫ બહુપર અને ૬ પ્રધાનપર તેમાં એક પરમાણું થી બીજા પરમાણું જુદા હૈાવાથી તત્પર શબ્દથી વ્યવહાર થાય છે. અન્યતરપર શબ્દનેા અ તા એ છે કે-એક હ્રયણુક એ પરમાણુ એથી યુક્ત હાય છે. અને બીજું ઋણુંક ત્રણ ધૈયણુકાથી યુકત હાય છે. અને બીજા ચાર અણુદિ અનેક પરમાણું પુોથી યુકત હાય છે. એ પ્રમાણે એ હ્રયણુક વિગેરે એકને ખીજાથી જુદા હેાવાથી અન્યતરપર શબ્દથી વ્યવહાર કરાય છે આદેશપર શબ્દને અ એ છે કે-કાઇપણ સ્વામીની કે અધિકારીની આજ્ઞારૂપ આદેશના પાલનમાં તત્પર એવા નાકર વિગેરેને આદેશપર શબ્દથી વ્યવહાર કરવામાં આવે છે. તથા ક્રમપર શબ્દના અએ છે કે-એક પ્રાદેશિક દ્રવ્યથી દ્વિ પ્રાદેશિક થાય છે આ પ્રમાણે સંખ્યા ક્રમની દૃષ્ટિથી પરપદા ક્રમપર
શ્રી આચારાંગ સૂત્ર : ૪
९३३
દ્રવ્ય ક્રમપર શબ્દથી વ્યવહત કહેવાય છે. અને બહુપર
| SR No. | 006304 |
| Book Title | Agam 01 Ang 01 Aacharang Sutra Part 04 Sthanakvasi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1979 |
| Total Pages | 1199 |
| Language | Sanskrit, Hindi, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_acharang |
| File Size | 83 MB |