________________
मर्मप्रकाशिका टीका श्रुतस्कंध २ उ. १ सू० १० शय्येषणाध्ययननिरूपणम् ३४५ विशेषप्रागाढकारणस्य उपस्थिति बिना 'ठाणं वा सेज्ज वा णिसीहियं वा' स्थानं वा कायो. त्सर्गरूपम्, शय्यां वा संस्तारकरूपाम, निषोधिकां वा स्वाध्यायभूमिरूपाम् 'णो चेइज्जा' नो चेतयेत् कुर्यात्, प्रगाढग्लानादिकारणविशेषोपस्थितौ तु उपर्युक्तरूपे उपाश्रये उपरितनमागेऽपि स्थानादिकं कर्तुमर्हति संयतोऽपि परिस्थितिवशात् ।। सू. १०॥
मूत्रम्-से आहच्च चेतिते सिया णो तत्थ सीओदगवियडेण वा, उसिणोदगवियडेण वा, हत्थाणि वा, पादाणि वा, अच्छीणि वा, दंताणि वा, मुहं या, अच्छोलेज वा, पहोएज वा, णो तत्थ ऊसढं पगरेजा, तं जहा-उच्चारं वा पासवणं वा, खेलं वा, सिंघाणं वा, वंतं वा, पित्तं वा, पूयं वा, सोणियं वा, अण्णयरं वा सरीरावयवं केवली ब्रूयाआयाणमेयं से तत्थ ऊसढं पगरेमाणे पयलेज वा, पवडेज वा, से तत्थ पयलेमाणे वा पवडेमाणे वा, हत्थं वा पायं वा अच्छि वा दंतं वा मुहं वा जाव सीसंवा अण्णयरं वा कायंसि इंदियजालं लूसेज्जा, पाणाणि या भूयाणि वा जीवाणि वा सत्ताणि वा अभिहणेज वा जाव ववरोयेज्ज प्रासाद-दो मजला पर, महल के ऊपर में किसी भी ‘णण्णस्थ आगाढाणागाढेहिं कारणेहि अत्यन्त बिमारी वगैरह आगाढ प्रगाढ कारण के विना ध्यान रूप कायोत्सर्ग के लिये या शय्या-संथरा पाथरने के लिये या स्वाध्याय करने के लिये स्थान आवास नहीं करना चाहिये क्योंकि इस तरह के महलों के ऊपर के भाग में आवास करने से संयमशील साधु और साध्वी की संयम आत्म विराधना होने की संभावना रहती है इसलिये इस प्रकार के उपाश्रय के ऊपर के भाग में साधु और साध्वी को नहीं रहना चाहिये किन्तु बिमारी वगैरह विशेष परिस्थिति वश तो उपाश्रय के ऊपर भाग में भी दुमजले वगैरह पर आवास करने में कोई दोष नहीं होता ॥ १० ॥
तरिक्षमा २९ पाश्रयी ५२ना भाभा ‘णण्णत्थ आगाढाणागाढेहिं कारणेहिं' स्तन વિશેષની ઉપર કે માંચાની ઉપર માળ ઉપર કે બે માળની ઉપર અથવા મહેલની ઉપર કોઈ અત્યંત માંદગી વિગેરે ખાસ કારણ વિના ધ્યાનરૂપ કાયોત્સર્ગ માટે અગર શયા સંથારો પાથરવા માટે અગર સ્વાધ્યાય કરવા માટે સ્થાન અર્થાત્ નિવાસ કરવો નહીં કેમ કે આવા પ્રકારના મહેલેની ઉપરના ભાગમાં નિવાસ કરવાથી સંયમશીલ સાધુ અને સાધીને સંયમ આત્મ વિરાધના થાય છે. તેથી આવા પ્રકારના ઉપાશ્રયની ઉપરના ભાગમાં સાધુ કે સાવીએ રહેવું નહીં પરંતુ માંદગી વિગેરે વિશેષ કારણવશ તે ઉપા. શ્રયના ઉપરના ભાગમાં પણ બે માળ વિગેરેની ઉપર નિવાસ કરવામાં કેઈપણ પ્રકારને होप लागत नथी. ॥ सू. १० ॥
आ०४५
श्री माय॥२२॥ सूत्र :४