________________
-
सम्यक्त्व-अध्य० ४. उ. १
तथा-संयोगरतेषु वा-संयोगः पुत्रकलत्रादिसम्बन्धस्तस्मिन् रता-आसक्ताः संयोगरताः गृहस्था देशविरतिश्रावकास्तेषु वा । असंयोगरतेषु-असंयोगः-संयमस्तत्र रता असंयोगरताः उपशमश्रेण्यादिसम्पन्नास्तेषु वा। एतदुभयविधेष्वपि समान एव तदुपदेशो भवतीत्यर्थः। __अयं भावः-तीर्थकराणामुपदेशः सूर्योदय इव प्रबोध्यविशेषमनपेक्ष्य प्रवतते, तस्मात् तत्र नास्ति रागद्वेषपक्षपातादिदोषलेशावसर इति ।। मू०२॥
सम्यक्त्वस्य स्वरूपमाह- तच्चं' इत्यादि ।
मूलम्-तच्चं चेयं तहा चेयं अस्सि चेयं पवुच्चइ ॥सू०३॥ छाया-तथ्यं चेदं तथा चेदं अस्मिंश्चेदं प्रोच्यते ॥मू० ३॥
टीका--इदं भगवद्वचनं तथ्यं च-सत्यमेव । अत्र सूत्रे चकारो नियमार्थः । वे 'निरुपधिक ' हैं, जैसे कठियारादिक । पुत्रकलत्रादिक के मोहमें जो फंसे हुए हैं ऐसे गृहस्थ 'संयोगरत' जैसे देशविरति श्रावक, और इनके त्यागी संयमी साधु 'असंयोगरत' कहलाते हैं जैसे उपशमश्रेण्यादिसंपन्न। इसका फलितार्थ यही है कि जिस प्रकार सूर्यका उदय ऊंचनीच के पक्षपात से रहित हो कर समस्त जगतको प्रकाश देता है ठीक उसी तरह प्रभुका दिव्य धार्मिक उपदेश भी उस्थित और अनुत्थितादिकों के पक्षपात विना समस्त जीवोंके हितके लिये एक ही जैसा होता है, कारण कि पक्षपातादिदोषों का कारण रागद्वेष ही है, और प्रभु वीतरागी हैं, इसलिये वे पक्षपातादि दोषों से रहित हैं ।। सू०२॥
सम्यक्त्व के स्वरूप को प्रकट करते हुए श्रीसुधर्मास्वामी कहते हैं'तच्चं चेयं' इत्यादि।
भगवान् तीर्थङ्कर प्रभुके वे वचन सत्य ही हैं, कारण कि जिन पमरता मन ॥ S५विहित २ छ त 'निरुपधिक' छ, म यिारा पुत्र सत्राहिना मामा सेवा छ । गृहस्थी 'संयोगरत' रेभ. शिविरति श्री. मन तन त्यागी सयभी साधु ' असंयोगरत' उपाय छ, म ५शमશ્રેણ્યાદિસંપન્ન. એને ભાવ એ છે કે જેમ સૂર્યને ઉદય ઉંચનીચના પક્ષપાતથી રહિત થઈને સમસ્ત જગતને પ્રકાશ આપે છે તે જ માફક પ્રભુને દિવ્ય ધાર્મિક ઉપદેશ પણ ઉસ્થિત અને અનુન્જિતાદિકોના પક્ષપાતથી રહિત થઈને સમસ્ત જીવના હિતને માટે એક જ સરખે હોય છે, કેમ કે પક્ષપાતાદિ દેનું કારણ રાગ-દ્વેષ જ છે અને પ્રભુ વીતરાગી છે, તેથી તે પક્ષપાતાદિષથી રહિત છે ૨ |
सभ्यत्वना स्१३पने ४८४शन श्रीसुघर्भास्वामी ४ छ–'तच्चं चेय त्याहि. ભગવાન તીર્થકર પ્રભુના તે વચનો સત્ય જ છે, કારણ કે જે પદાર્થોનું જે
શ્રી આચારાંગ સૂત્ર : ૨
