________________
शीतोष्णीय-अध्य० ३. उ. ३
मूलम्--सहिओ दुक्खमच्चत्ताए पुट्ठो नो झंझाएति, पासिमं दविए लोगालोगपवंचाओ मुच्चइ-त्तिबेमि ॥ सू० १५॥
छाया-सहितो दुःखमात्रया स्पृष्टः न झञ्झायति, पश्येमं द्रविको लोकाऽऽलोकप्रपश्चान्मुच्यते-इति ब्रवीमि ॥ मू० १५॥ ___टीका—सहितः ज्ञानचारित्रयुक्तः, दुःखमात्रया शीतोष्णपरीषहसमुत्पन्नया व्याध्युपसर्गजनितया वाऽल्पया महत्या वा स्पृष्टः सन् न झञ्झायति-न व्याकुलीभवति, कषायं न कुर्यादित्यर्थः । किंच-हे शिष्य ! इमं वक्ष्यमाणमर्थ, यद्वा-इममुक्तम) 'संधि लोगस्स जाणित्ता' इत्यारभ्य ‘णो झंझाएति' इत्यन्तेन प्रतिबोधितं, पश्य-हेयोपादेयविवेकेन सम्यग् जानीहि । तमेवार्थ दर्शयितुमाह-'द्रविक' ___ ज्ञान एवं चारित्रसंपन्न संयमी मुनि शीत-उष्ण परीषहसे उत्पन्न अथवा कोई व्याधि या उपसर्गसे जनित दुःखकी थोड़ी या बहुत मात्रासे स्पृष्ट होता हुआ भी कभी भी आकुलितचित्त नहीं होता है। इस लिये हे शिष्य ! इस आगे कहे जानेवाले अर्थ को अथवा “संधि लोगस्स" यहां से लगाकर “णो झंझाएति ” यहां तक जो कुछ अभी तक अर्थ प्रकट किया गया है उसको हेय और उपादेयके विवेकसे वासितअन्तःकरण हो तुम पूर्णरूपसे अपने ध्यानमें रखो । “ संधिं लोगस्स" यहांसे प्रारंभकर "णो झंझाएति" यहां तक जो कुछ भी विषय कहा गया है उसका निचोड़ अर्थ यही है कि-रागद्वेषसे रहित मुनि चौदह (१४ ) राजुप्रमाण इस लोकमें प्रत्यक्षसे दिखते हुए चतुर्गति में भ्रमणरूप व्यवहारसे सदाके लिये मुक्त हो जाता है।
જ્ઞાન અને ચારિત્ર-સંપન્ન સંયમી મુનિ, શીત, ઉષ્ણ પરીષહથી ઉત્પન્ન થયેલ, અથવા કઈ વ્યાધિ અગર ઉપસર્ગથી જનિત થેડી અગર વધારે દુઃખની માત્રાથી સ્કૃષ્ટ બનવા છતાં પણ કદિ પણ આકુલિતચિત્ત નથી થતાં. માટે હે શિષ્ય! मा ४ामा २१ ते 4थन मथ। “संधिं लोगस्स" मडीयाथी साधने ‘णो झंझाएति' त्या सुधीरे सत्या२ सुधी पथ प्रगट ४२स છે તેને હેય અને ઉપાદેયના વિવેકથી વાસિત અંતઃકરણ બની તમે પૂર્ણ રૂપથી पोताना ध्यानमा रामो. “संधि लोगस्स" त्यांथी प्रारंभ ४३ " णो झंझाएति" ત્યાં સુધી જે કંઈ પણ વિષય કહેવામાં આવેલ છે તેને નિચોડ અર્થ એ છે કે–રાગદ્વેષથી રહિત મુનિ ચૌદ (૧૪) રાજુ પ્રમાણ આ લોકમાં પ્રત્યક્ષથી દેખાતાં ચતુર્ગતિમાં ભ્રમણરૂપ વ્યવહારથી સદાને માટે મુક્ત થઈ જાય છે.
५९
શ્રી આચારાંગ સૂત્ર : ૨