________________
४२८
आचारागसूत्रे वम, तद् द्रष्टुं शीलमस्येति-अनवमदी-सम्यग्दर्शनज्ञानचारित्राराधनपरः, अत एव पापेभ्यः पापकारणेभ्यः कर्मभ्यः अष्टादशविधमैथुनेभ्यः निषण्णः निवृत्तः सन् नन्दी वैषयिकं सुखं निर्विन्दस्व-जुगुप्सस्व । कामिनीकायस्यातिनिन्द्यत्वात्तत्सङ्गजनितमुखस्य हिंसादिपापहेतुत्वाच्च चतुर्थव्रताराधने सावधानो भवेत्यर्थः ।।मू० ११॥
किं च-'कोहाइ ' इत्यादि। होती हैं उनका नाम प्रजा-स्त्री है । तथा अवम नाम मिथ्यादर्शन आदिका है। उससे भिन्न सम्यग्दर्शनादिक अनवप्र है । इस अनवमको देखनेका जिसका स्वभाव हो वह अनवमदर्शी है । शिष्योंको ब्रह्मचर्यव्रतके पालन करनेकी शिक्षा देते हुए सूत्रकार कहते हैं कि हे शिष्य ! तुम स्त्रियोंके विषयमें आसक्तचित्त न बनो, स्वप्नमें भी उनका ध्यान न करो। तथा जघन्य फलके उत्पादक होनेसे मिथ्यादर्शनादिक अवम हैं। उनसे विपरीत अनबम-सम्यग्दर्शन, सम्यग्ज्ञान और सम्यक्चारित्र हैं।
इन सम्यग्दर्शनादिककी आराधनासे तुम्हें भ्रष्ट बनानेवाले जो पापके कारणभूत अठारह प्रकारके मैथुन हैं, उनसे निवृत्त हुए तुम नन्दी-वैषयिक सुखीकी ओर सदा घृणादृष्टि रखो। ___ भावार्थ--स्त्रियोंका शरीर सदा अतिनिन्द्य होता है । उसके सेवन से उत्पन्न हुआ वैषयिक सुख हिंसादिक पापोंका कारण होता है । ऐसी दृढश्रद्धा कर तुम चतुर्थ व्रतकी आराधनामें सावधान रहो ॥ सू० ११॥
फिर कहते हैं-'कोहाइमाणं' इत्यादि । મિથ્યાદર્શન આદિનું છે. તેનાથી ભિન્ન સમ્યગ્દર્શનાદિક અનવમ છે. આ અનવમને દેખવાને જેને સ્વભાવ છે તે અનવમદર્શ છે. શિષ્યને બ્રહ્મચર્યવ્રતનું પાલન કરવાની શિક્ષા દેતાં સૂત્રકાર કહે છે કે હે શિષ્ય! તમે સ્ત્રીઓ માટે આસક્તચિત્ત ન બને. સ્વપ્નમાં પણ તેનું ધ્યાન ન કરે. તથા મિથ્યાદર્શનાદિક જઘન્ય ફલના ઉત્પાદક હોવાથી અવમ છે. તેનાથી વિપરીત અનવમ સમ્યગદર્શન, સમ્યગજ્ઞાન અને સમ્યક્રચારિત્ર છે. તેની આરાધનાથી તમને ભ્રષ્ટ બનાવનાર પાપના કારણભૂત અઢાર પ્રકારના મૈથુન છે. તેનાથી નિવૃત્ત બનીને તમે નન્દી–વૈષયિક સુખની તરફ સદા ઘણાદષ્ટિ રાખો.
ભાવાર્થ –-સ્ત્રિઓનું શરીર સદા અતિનિત્વ હોય છે. તેના સેવનથી ઉત્પન્ન થયેલ વિષયિક સુખ હિંસાદિક પાપોનું કારણ બને છે. એવી દઢ શ્રદ્ધા કરી તમે ચેથા વ્રતની આરાધનામાં સાવધાન રહો છે સૂટ ૧૧ છે
वजी ४ छ-'कोहाइमाणं 'त्यादि.
શ્રી આચારાંગ સૂત્ર : ૨
