________________
३३८
आचारागसूत्रे ततः किमायातमिति दर्शयति- सहे' इत्यादि,
मूलम्-सद्दे य फासे अहियासमाणे, निविंद नंदि इह जीवियस्स । मुणी मोणं समायाय, धुणे कम्मसरीरगं । पंतं लूहं च सेवंति, वीरा संमत्तदसिणो। एस ओहंतरे मुणी तिन्ने मुत्ते विरए वियाहिए-त्तिबमि ॥ सू० ६॥
छाया-शब्दान् च स्पर्शानधिसहमानो, निर्विन्द नन्दिमिह जीवितस्य, मुनिौंनं समादाय धुनीत कर्मशरीरकं, प्रान्तं रूक्षं च सेवन्ते वीराः सम्यक्त्वदर्शिनः, एष ओघन्तरो मुनिस्ती) मुक्तो विरतो व्याख्यात इति ब्रवीमि ॥ मू० ६॥
टीका-शब्दा-नित्यादि, शब्दान् स्पर्शाश्व-इष्टाननिष्टांश्च, आद्यन्तग्रहणादितरेषां मध्यवर्तिनां रूपादीनामपि ग्रहणम् । अधिसहमाना=सम्यक् सहमानः रागसे दूर हो जाती है, इसी प्रकार इन परिणामों की भी यही स्थिति होती है। इसीलिये संयमी मुनि शब्दादिक कामगुणों में मूर्छाभाव को प्राप्त नहीं होते हैं। सूत्र में सूत्रकार ने बार२ जो 'वीर' शब्द का प्रयोग किया है, उससे यही ध्वनित होता है कि कर्मरूपी शत्रु ऐसे संयमीजनों के द्वारा अवश्य जीतने के योग्य है॥ सू०५॥ __इससे क्या सिद्ध होता है ?-इस बातको दिखलाते हैं-" सद्दे य फासे” इत्यादि।
सूत्र में अन्तकी कर्ण-इन्द्रिय के विषय शब्द का और आदि की स्पर्शन-इन्द्रिय के विषय स्पर्श का निर्देश किया है । इससे मध्यवर्ती इतर इन्द्रियों के विषय-रूपादिकों का भी ग्रहण हो जाता है । शिष्य को संबोधन करते हुए सूत्रकार कहते हैं कि हे मेधावी शिष्य ! इन्द्रियों के इष्ट और अनिष्ट विषयों में तुम सर्वथा रागद्वेष मत करो । शास्त्र આ પરિણામેની પણ તે સ્થિતિ છે. માટે સંયમી મુનિ શબ્દાદિક કામગુણોમાં મૂછંભાવને પ્રાપ્ત થતાં નથી. સૂત્રમાં સૂત્રકારે વારંવાર જે વીર શબ્દને પ્રગ કર્યો છે તેથી એ નક્કી થાય છે કે કર્મરૂપી શત્રુ એવા સંયમજનોથી અવશ્ય જીતવા ગ્ય છે કે સૂઇ ૫ છે
माथी | सिद्ध थाय छ ? ये वातने मतावे. छ.-" सद्दे य फासे” त्यादि.
સૂત્રમાં અનતની કર્ણ ઇન્દ્રિયના વિષય-શબ્દને અને આદિની સ્પર્શન ઈન્દ્રિયના વિષય-સ્પર્શને ગ્રહણ થયેલ છે, આથી મધ્યવતી બીજી ઇન્દ્રિયને વિષય-રૂપાદિકેને પણ ગ્રહણ થાય છે. શિષ્યને સંબોધન કરીને સૂત્રકાર કહે છે કે હૈ મેધાવી શિષ્ય ! ઇંદ્રિના ઈષ્ટ અને અનિષ્ટ વિષયમાં તમે સર્વથા રાગ
શ્રી આચારાંગ સૂત્ર : ૨
