________________
५८४
आचारागसूत्रे
-
-
-
तं णो करिस्सामि समुट्ठाए मत्ता मइमं, अभयं विदित्ता तं जे णो करए, एसोवरए एत्थोवरए, एस अणगारेत्ति पवुच्चइ ।। सू० १॥
छायातं नो करिष्यामि समुत्थाय मत्वा मतिमान् , अभयं विदित्वा तं यो नो कुर्यात् , एष उपरतः अत्रोपरतः, एषः अनगार इति पोच्यते ॥ सू० १॥
टीका-- मतिमान मेधावी श्रमणनिग्रन्थादिदेशनाश्रमणसंजातहेयोपादेयविवेकवानित्यर्थः । मत्वा बनस्पतिकायस्वरूपं विज्ञाय विभावयति-अहं समुत्थाय आत्मकल्याणार्थमुद्युक्तः सन् प्रव्रज्यां गृहीत्वा, तं वनस्पतिकायसमारम्भं नो करिष्यामीति ।
मूलार्थ-मेधावी पुरुष विचार करता है-मैं आत्मकल्याण के लिए उद्यत होकर वनस्पतिकाय का आरंभ नहीं करूगा । जो पुरुष संयम को जानकर आरंभ नहीं करता है वही आरंभ से उपरत है-वही जिन शासन में आरंभ से निवृत्त कहलाता है । वही अनगार कहलाता है । सू० १॥
टीकार्थ-श्रमण निर्गन्थ आदि का उपदेश सुनने से जिसे हेय और उपादेय का विवेक उत्पन्न हो गया है वह वनस्पतिकाय का स्वरूप जानकर इस प्रकार विचार करता है:-मैं आत्मकल्याण के लिए उद्यत होकर-दीक्षा लेकर वनस्पतिकाय का आरंभ समारंभ नहीं करूंगा।
મૂલાઈ–મેધાવી પુરૂષ વિચાર કરે છે-આત્મકલ્યાણ માટે તૈયાર થઈને વનસ્પતિકાયને આરંભ નહિ કરું. જે પુરૂષ સંયમને જાણીને આરંભ કરતા નથી તે આરંભથી ઉપરત છે, તેજ જિનશાસનમાં આરંભથી નિવૃત્ત કહેવાય છે, તેજ मार उपाय छे. ॥१॥
ટીકાથ–-શ્રમણ નિગ્રન્થ આદિને ઉપદેશ સાંભળવાથી જેને હેય અને ઉપાદેયને વિવેક ઉત્પન્ન થઈ ગયા છે. તે વનસ્પતિકાયના સ્વરૂપને જાણીને આ પ્રમાણે વિચાર કરે છે –
હું આત્મકલ્યાણને માટે ઉઘત–તૈયાર થઈને–દીક્ષા લઈને વનસ્પતિકાયને આરંભ સમારંભ કરીશ નહિ.
શ્રી આચારાંગ સૂત્ર : ૧
