________________
-
४९४
आचारागसूत्रे विविधोपसगैः सविघ्ना कष्टतरसाध्या च प्रायशो भवति, तद्वद् ग्रन्थिभेदो मनःक्षोभादिविविधोपसर्गः, परमवीर्याविष्कारपूर्वककष्टतरसाध्यत्वेन च सविघ्नोऽतिदुष्करश्च, तस्मात केवलं यथाप्रवृत्तिकरणेन ग्रन्थिभेदो न भवितुमर्हति, अत एवा पूर्वकरणमावश्यकमिति । इत्थं चापूर्वकरणेन ग्रन्थिभेदं विधायाऽनिवृत्ति-करणेन श्रद्धा लभ्यते ।
॥अधिगमश्रद्धा
येन प्रकारेण निसर्गतः श्रद्धा जायते स कथितः, अधुना-अधिगमश्रद्धा व्याख्यायते-अधि अधिकृत्य तीर्थङ्करायुपदेशं निमित्तीकृत्य गमा=ज्ञानं यद्भवति सोऽधिगमः, वीतरागोपदेशश्रवणाद् वीतरागप्राणीतागमार्थपर्यालोचनाद्वा यथावइसी प्रकार प्रन्थिभेद भी मनःक्षाम आदि अनेक उपसर्गों के कारण विघ्नयुक्त हो जाता है और ग्रंथिभेद के करने में बड़ी शक्ति की आवश्यकता होती है, अत एव अकेले यथाप्रवृत्तिकरण से ग्रंथिभेद नहीं हो सकता, उस के लिए अपूर्वकरण की आवश्यकता होती है । इस प्रकार अपूर्वकरण-द्वारा प्रन्थिभेद करने पर अनिवृत्तिकरण-द्वारा श्रद्धा प्राप्त की जाती है।
अधिगमश्रद्धा
जिस प्रकार निसर्ग से श्रद्धा उत्पन्न होती है वह प्रकार कहा जा चुका । अब अधिगमश्रद्धा की व्याख्या की जाती है-तीर्थङ्कर आदि के उपदेश के निमित्त से होने वाला ज्ञान अधिगम कहलाता है। वीतराग भगवान् का उपदेश सुनने से
બની જાય છે; એ પ્રમાણે ગ્રંથિભેદ પણ મન ક્ષોભ આદિ અનેક ઉપસર્ગોના કારણે વિદનયુક્ત થઈ જાય છે, અને તે સ્થિભેદના કરવામાં ભારે શક્તિની આવશ્યકતા હોય છે, એટલા માટે એકલા થથકવૃત્તિથી ગ્રથિભેદ થતું નથી, તેને માટે अपूर्वकरणनी आवश्यता २ छ, मे प्रमाणे अपूर्वकरण-दा। अंथिले ४२पाथी अनिवृत्तिकरण-द्वारा श्रद्धा प्राप्त ४२साम मावे छ
અધિગમશ્રદ્ધા– જે પ્રમાણે નિસર્ગથી શ્રદ્ધા ઉત્પન્ન થાય છે તે પ્રકાર કહેવામાં આવી ગયે છે. હવે ગથિયામશ્રદ્ધાની વ્યાખ્યા કરવામાં આવે છે–તીર્થકર આદિના ઉપદેશના નિમિત્તથી થવાવાળું જ્ઞાન તે પિતા કહેવાય છે. વીતરાગ ભગવાનને ઉપદેશ સાંભળવાથી, અથવા
શ્રી આચારાંગ સૂત્ર : ૧
