________________
શ્રી. રિક્ષા તીર્થ
લયને ઘણે ભાગ ધરાશાયી હતે. માત્ર દિવાલને થે ભાગ ઊભું હતું. તેમાં પથ્થરના ઢગલા પડ્યા હતા. તેમાં કેટલીક મૂતિઓ પણ દટાઈ ગયેલી હતી. વિ. સં. ૧લ્પપમાં આ તરફ જેનેનું ધ્યાન ખેંચાયું. તેમાંથી બધી મૂતિઓ કઢાવી એક રબારીનું મકાન વેચાતું લઈને તેમાં એ બધી મૂતિએ પધરાવવામાં આવી. એ બધી મૂર્તિ એમાં એક ખંડિત મૂતિ ૪ ફીટ પહેળી, ૩ ફિટ ઊંચી અને ફણાસહિત ૫ ફીટ ઊંચી હતી, શ્યામ રંગના બે કાઉન્ગિયા હતા. તે સિવાય પદ્માવતી દેવીની પણ એક મેટી મૂર્તિ હતી. એક આરસની આદીશ્વર ભગવાનની મૂર્તિ હતી. તે સિવાય પરિકરવાળી પાષાણની મૂર્તિ હતી. ઉપરની કઈ પણ મૂર્તિ ઉપર લેખ દેખાતું નથી. તે સિવાય કેટલીક ખંડિત મૂર્તિઓ હતી તે જમીનમાં પધરાવી દેવામાં આવી હતી. એક આચાર્ય ભગવંતની મૂર્તિ છે, તેમના મસ્તક ઉપર ભગવાનની મૂર્તિ છે. મૂર્તિ ઉપર ઊંડા અક્ષરે લેખ છે પરંતુ તેમાંથી એક નાનકડે ટુકડે ખરી પડવાથી આચાર્ય મહારાજનું નામ જણાતું નથી. આ મૂર્તિઓ જ્યાંથી નીકળી તે ખંડેર ઘણું વિશાળ હતું. તે જૈનમંદિર હેવાની ખાતરી આપતાં કેટલાંક ચિહ્નો સ્પષ્ટ દૃષ્ટિગોચર થતાં હતાં. ગભારાનું સિંહદ્વાર અને એક પાર્શ્વનાથ ભગવાનની વિશાલ મૂર્તિ કે જે કાઉસ્સગ ધ્યાને ઊભેલી હતી, જેની ફણા તથા પગના પંજા વગેરે દેખાતું હતું અને તેને પથ્થર શ્યામ વર્ણને હતે. એ મૂતિ કઈ વિધમીએ ખંડિત કરેલી હોય એમ લાગતુ હતું.
