________________
धर्मपरीक्षा-१ नरामरव्योमचरैरुपासितं महामुनि केवलबोधलोचनम्। प्रेरूढघातिद्रुमदाहपावकं भवाम्बुराशि तरितुं तरण्डकम् ॥६६ महोच्छ्यं' स्फाटिकमत्र विष्टरं निजं यशः पुञ्ज मिवैवाश्रितम् । उपास्यमानं मुनिभिविभास्वरैमरीचिजालैरिव शीतरोचिषम् ॥६७ घनं' कलापीव रजोपहारिणं चिरप्रवासी सहोदरं प्रियम् । मदं प्रपेदे भवनेन्द्रवन्दितं मनीन्द्रमालोक्य खगेन्द्रनन्दनः ॥६८ 'ततो ऽवतीर्येष विहायसः कृती विसारिरत्नद्युतिमौलिभूषितः ।
विवेश नाकीव वनं महामना मुनिक्रमाम्भोजविलोकनोत्सुकः ॥६९ ६६) १. अत्र कथान्तरम्-सुकोशलदेशे अयोध्यायां राजा वसुपूज्यः। तन्मण्डलिक-जयंधरः । तस्य
भार्या सुन्दर्योः ( ? ) पुत्री सुमतिः वासुपूज्याय दत्ता। जयंधरस्य भागिनेयः पिङ्गलाख्यो रूपदरिद्रः। मह्यं स्थिता कन्यानेन परिणीता। सांप्रतं मयास्य किंचित् कर्तुं न शक्यते । भवान्तरे ऽस्य विनाशहेतुर्भवामीति तापसो भूत्वा मृतो राक्षसकूले धूमकेतुर्नाम देवो जातः इति । अयोध्यायां वासपूज्यवसमत्योब्रह्मदत्ताख्यः पुत्रो जातः । राजा एकदा मेघविलयं दृष्ट्वा निविण्णः । तस्मै राज्यं दत्त्वा निष्क्रान्तः। सो ऽयं सकलागमधरो भूत्वा द्वादशवर्षेरेकविहारी जातः । स एकदा उज्जयिनीबाह्योद्याने ध्यानेन स्थितः । विमानारूढो [ ढ ] धूमकेतुना दृष्टः । वैरं स्मृत्वा तेन मुनेदुर्धरोपसर्गः कृतः । समुत्पन्ने केवले देवागमो जातः । धनदेवेन [ देन]
समवसृतिश्च कृताः [ ता] ततः । २. दीर्घ । ३. क जहाज। ६७) १. अत्युच्चम् । २. वने । ३. क सिंहासनम् । ४. दृष्ट । ५. मुनीश्वरम् । ६. क देदीप्यमानैः ।
७. क किरणसमूहैः । ८. चन्द्रम् । ६८) १. मेघम् । २. क दीर्घकालगतः । ३. क मनोवेगः । ६९) १. मुनिदर्शनानन्तरम् । २. आकाशात्; क आकाशमार्गतः । ___ उस उद्यानमें मनोवेगने एक ऐसे महामुनिको देखा जो मनुष्य, देव एवं विद्याधरोंके द्वारा आराधित; केवलज्ञानरूप नेत्रके धारक; उत्पन्न होकर विस्तारको प्राप्त हए चार घातिया कर्मोंरूप वृक्षोंके जलानेमें अग्निकी समानताको धारण करनेवाले तथा संसाररूप समुद्रको पार करनेके लिए नौका जैसे थे । वे मुनिराज अपने यशसमूहके समान एक अतिशय ऊँचे स्फटिक मणिमय आसनके आश्रित होकर मुनियों द्वारा सेवित होते हुए ऐसे शोभायमान होते थे जैसे कि मानो अतिशय प्रकाशमान किरणसमूहोंसे सेवित चन्द्र ही हो ॥६६-६७।।
तीनों लोकोंके स्वामियों ( इन्द्र, धरणेन्द्र और चक्रवर्ती ) से वन्दित उन मुनिराजको देखकर जितशत्रु विद्याधर नरेशके पुत्र (मनोवेग ) को ऐसा अपूर्व आनन्द प्राप्त हुआ जैसा कि रज (धूलि, मुनीन्द्र के पक्षमें ज्ञानावरणादि ) को नष्ट करनेवाले मेघको देखकर मयूरको तथा प्रिय भाईको देखकर चिरकालसे प्रवास करनेवाले पथिकको प्राप्त होता है ॥६८॥
तत्पश्चात् फैलनेवाली रत्नोंकी कान्तिसे संयुक्त मुकुटको धारण करनेवाला वह महामनस्वी पुण्यशाली मनोवेग मुनिराजके चरण-कमलोंके दर्शनकी अभिलाषासे आकाशसे नीचे उतरकर देवके समान उस उद्यानके भीतर प्रविष्ट हुआ ॥६९॥