________________
आगम
"भगवती- अंगसूत्र-५ (मूलं+वृत्ति:) भाग-२ शतक [१६], वर्ग, अंतर्-शतक , उद्देशक [१-१४], मूलं [१६२-५९०] + गाथा
(०५)
प्रत
श्रीभग उघवत्ती
१उद्देशा
सूत्रांक
[५६२५९०
गाथा
खोडि'त्ति यत्र काष्ठे अहिगरणी स्थाप्यते 'उदगदोणि'त्ति जलभाजनं यत्र तप्तं लोहं शीतलीकरणाय क्षिप्यते 'अहिगरणसा|ल'नि लोहपरिकर्मगृहं ।। 'अहिंगरणीवि'त्ति ( . ५६५) अधिकरणं-दुर्गतिहेतुर्वस्तु तच्च विवक्षया शरीरमिन्द्रियाणि च, तथा बाटो हलगञ्यादिः, तदस्यास्तीति अधिकरणी जीवः, अहिगरणंपित्ति शरीरायधिकरणेभ्यः कथश्चिदैक्थात् अधिकरणं जीवः, एतद्वयं जीवस्याविरतिमाश्रित्योच्यते, तेन यो विरतिमान् सशरीरादिभावेऽपि नाधिकरणी नाप्यधिकरणं, अविरतियुक्तस्य शरीरादेर-1 | धिकरणत्वात् , एतच्चतुर्विंशतिदण्डकेषु वाल्यं, 'साहिगरणिति (म. ५६६) सहाधिकरणेन-शरीरादिना वर्तते यः सः साधिकरणी, शस्त्रायधिकरणापेक्षया तु तदविरतिरूपस्य सहबत्तिवात जीवस्साधिकरणीत्युच्यते, अत एव वक्ति-'अविरई पडुच्च'त्ति | | अत एव संयतानां वपुस्सद्भावेऽप्यविरत्यभावान साधिकरणत्वं, 'निरहिगरणिति निरधिकरणी, अधिकरणदूरवर्तीत्यर्थः, स च न स्थात् , अविरतेरधिकरणभृताया अदूरवर्नित्वादिति, अथवा सहाधिकरणिभिः-पुत्रमित्रादिभिर्वर्तत इति साधिकरणी, कस्यापि
जीवस्य पुत्राद्यभावे तद्विषय विरतेरभावान साधिकरणत्वं ज्ञेयं, अतो नो निरधिकरणीति, 'आयाहिगरणित्ति अधिकरणी-कृष्या|| दिमान् आत्मनाऽधिकरणी आत्माधिकरणी, 'पराहिगरणिति परेषामधिकरणप्रवर्तनेनाधिकरणी पराधिकरणी, एवं तदुभयाधि--
करणी च, 'आयप्पओगणिव्यतिनि आत्मनः प्रयोगण-मनःप्रभृतिव्यापारेण निर्वर्जित-कृतं यत्तत्तथा, एवमन्यदपि द्वयं । 'से केण'मित्यादि, अविरत्यपेक्षया विविधमप्यस्तीति भावनीय, एवं चेव ति अनेन जीवसूत्रालापः पृथ्वीकायमत्रे समस्तो वाच्य इति दर्शितं, एवं वेउब्धी'त्यादि व्यक्तं, नवरं 'जस्स अस्थिति यस्य जीवपदस्य (अस्ति तत् तस्य तद्) वाध्यमिति, तत्र नारकदेवानां वायोः पश्चेन्द्रियतिर्यग्मनुष्याणां च वैक्रियमस्तीति ज्ञेयं, 'पमायं पडुचत्ति इहाहारकशरीरं साधूनामेव स्थात् तत्रावि
।२२५।।
दीप अनुक्रम [६६०६९२]
मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..आगमसूत्र-०५], अंगसूत्र-[०५] “भगवती" मूलं एवं दानशेखरसूरि-रचिता वृत्तिः
~156~
