________________
आगम
(४३)
"उत्तराध्ययन"- मूलसूत्र-४ (नियुक्ति: + चूर्णि:) अध्ययनं [२४], मूलं [१२..] / गाथा ||९२१...९४७/९३६-९६२||, नियुक्ति : [४५८...४६२/४५५-४५९], मुनि दीपरत्नसागरेण संकलिता: आगमसूत्र - [४३], मूलसूत्र - [०३] उत्तराध्ययन नियुक्ति: एवं जिनदासगणि-रचिता चूर्णि:
प्रत सूत्रांक [१२...]
गाथा ||९२१
X.FM
९४७||
-
श्रीउत्तया इंद्रियार्थाव्याक्षिसेन गंतव्यं, न च स्वाध्यायं कुर्वता गंतव्यं, तन्मृत्तिना तदेव पुरस्कृत्य गंतव्यं । इदानी भाषासमिति:-'कोहे माणे गुप्तयः चूणौँ ट्रय'इत्यादि गाथाद्वयं(९२९-३०५१७)क्रोधादिविरहितेन उपयुक्तेन भाषा भाषणीया, तथा चोक्तं-"पुव्वं बुद्धीए पासेचा,पच्छा वक२४ HIमुदाहारे"इदाणी एपणासमिति 'गवेसणा य'इत्यादि गाथाद्वयं(९३१-१५१७)अन्वेषणग्रहणपरिभोगे:त्रिभिः कारणैराहाररुपधिशय्या । प्रवचन विशोधयेत,उद्गमोत्पादना च गवेषणाऽभिधीयते,ततः ग्रहणं,ततः परिभोगैः, चउकं विशोधयेत्, संयोजना प्रमाणं अंगार: धूमे कारणे ॥२६७॥
च । इदानीमादाननिक्षेपणासामतिः- "ओहोवहिबुग्गहितं" इत्यादि गाथाद्वयं(९३३-४) द्विविधो उपधिः-औधिको औपग्रहिकश्च, इमं विधि प्रयुजीत-पूर्व चक्षुषा प्रतिलेख्य पश्चाद्यत्नेन मृदुना प्रमार्जयेत्, इदानी प्रतिष्ठापना समितिः- 'उच्चारं पासवर्ण इत्यादि | गाथा(९३५/५१८)गतार्थ । उक्ताः सन्तियः,इदनीं गुप्तयोऽभिधीयते मनोगुप्ति बचनगुप्तिः कायगुप्तिरिति, तत्र मनोगप्तिश्चतुःप्रकारा, | सत्या मृषा स त्यामृपा असत्यामृषा चेति चतुर्विधा मनोगुप्तिः, संरभसमारंभात्मकं सत्यं न चिंतयति, एवं सत्यामृष न चिंतयति, | 'संकल्पः संरंभः परितापकरो भवेत् समारंभः। आरंभः व्यापत्तिकरः शुद्धनयानां तु सर्वेषां।।शाएवं वाग्गुप्तिरिति विज्ञेया,इदानीं काय
गुप्तिः ठाणे निसियणे इत्यादि गाथाचउक(९४४-७५२० स्थानं कायोत्सर्गादि, निषीदनं त्वग्वर्चनं ऊर्ध्व लंघनं उल्लंघन, उत्क्षेपणं । | विक्षेपणं चेत्यर्थः इद्रियाणं युजनं, स्थविरकल्पे जिनकल्पे वा स्थितः समारंभे आरंभे वा कायं वर्तमानं निवर्तयेत् यत्नेन, समितय-11 *वरणस्य प्रवत्तेने, गुप्तयः अशुभनिवृत्तये, ता एताःप्रवचनमातरो यः समाचरति संसाराद्विमुच्यत इनि,नयाः पूर्ववत्मागांख्य२४॥
इदानी पंचविंशतितम,तस्य कोऽमिसंबंधः,चतुर्विंशतितमे समितयो गुप्तयश्च व्यावर्णिताः, पंचविंशतितमे ब्रह्मगुणा व्यावयेते,14॥२५॥ तच्च ब्रह्म समितिभिर्गुप्तिभिर्विना नैव भवति, अनेन संबंधेनायातस्यास्याध्ययनस्यानुयोगद्वारचतुष्टयं पूर्ववद्यावये नामनिष्पन्ने
-
*--
दीप अनुक्रम [९३६९६२]
अध्ययनं -२४- परिसमाप्तं
अत्र अध्ययन -२५- "यज्ञीय" आरभ्यते
[272]