________________
आगम
(४०)
"आवश्यक'- मूलसूत्र-१ (नियुक्ति:+चूर्णि:) अध्ययनं , मूलं - गाथा], नियुक्ति: [७१८/७७८-७८६], भाष्यं [१२५-१४८] मुनि दीपरत्नसागरेण संकलिता...........आगमसूत्र - [४०], मूलसूत्र - [१] "आवश्यक नियुक्ति: एवं जिनभद्रगणि-रचिता चूर्णि:-1
प्रत
सत्राक
श्री चलन्ति, तत्र योऽसावाद्यश्चलनसमयस्तस्मिस्तञ्चलदेव चलितं, कथं पुनस्तद्वर्तमानं सदतीतं भवति ?, तत्र दृष्टांत:-यथा पटः जमा श्रावश्यक उत्पत्तिकाले प्रथमतंतुप्रवेशे उत्पद्यमान एवोत्पन्नो भवति, उत्पद्यमानत्वं तु यतस्तस्मात्कालात्प्रभृतिः,तस्यायं व्यपदेशो दृष्टा-उत्पथ
चूणा पट इति, तत्रोपपत्ति-उत्पचिक्रियादिकाल एव प्रथमतंतुप्रवेशे तदुत्पन्न, यदि हि तदा नोत्पत्र स्यात् अतस्तस्याः क्रियाया। उपाघात वैययं स्यानिष्फलत्वात, उत्पायोत्पादनार्था हि यतः क्रिया भवति, यथा च तस्मिन् क्षणे तनोत्पन्न तथोत्तरेप्वपि क्षणेषु नैव*
तस्योत्पत्तिः स्यात्, को हि तासामुत्रासां च क्रियाणामात्मनि रूपविशेषः येन प्रथमया नोल्पनं ताभिरुत्पयते , अतः सर्वदेवा॥४१७॥ नुत्पत्तिप्रसंगः, इष्टा चोत्पत्तिः,अंत्यतंतुप्रवेशे पटस्य दर्शनात्, अतः प्रथमविहरण एवांगुल्यादेः किंचिदुत्पन्न तदुत्तरक्रियया नो(चेद)त्प
|घते, ततस्तदेकदेशोत्पादन एवं क्रियाणां कालानां च क्षयः स्यात् यदि तु नद्देशोत्पादननिरपेक्षान्या क्रिया भवति तदा उत्तरांशानामनुक्रमण युज्यते, अनेन न्यायेन यथा पर उत्पद्यमान एवोत्पन्नः तथा तेनैव न्यायेन असंख्यातसमयपरिमाणस्वादुदयावलिकाया आदिसमयात प्रतिसमयं चलदेव तत्कर्म चलितं,कधी,यतो यदि हि तत्कर्म चलनाभिमुखीभूतं उदयावलिकाया आदिसमय एवं न
चलितं स्यात् , ततस्तस्याबसमयचलनस्य चैययं स्यात, तत्राचलितत्वात् , यथा च तस्मिन्समये न चलितं तथा द्वितीयादिसमयेअप्पपि न चलेत, को हि तेपामात्मनि रूपविशेषः येन प्रथमसमये न चलित उत्तरेषु चलतीति ?, अतः सर्वदेवाचलनप्रसंगा, अस्ति &चान्त्यसमये चलन, स्थितेः परिमितत्वात, कर्माभावदर्शनात्, अतः आवलिकाकालादिसमय एव किंचिञ्चलितं, यश्च तस्मिवलितं तमोत्तरेषु समयेषु चलति, यदि तु तेष्वपि तदेवाचं चलनं भवेत ततस्तस्मिन्नेव चलने सर्वेषामुदयावलिकाचलनसमयाना क्षयः
॥४१७॥ स्यात्, यदि तु तत्समयचलननिरपेक्षानि अन्यसमयचलनानि स्वचलनरूपाणि भवन्ति तत उत्तरचलनानुक्रमणं युज्यते, अत एव
दीप
अनुक्रम
(423)