________________
અર્થ – પરમાર્થ દૃષ્ટિવાળાઓને જ્ઞાન દર્શન ચારિત્રમય આત્મતત્વને છોડીને બીજું બધું શરીરાદિ પણ પારકું જ દેખાય છે. (તત્વદૃષ્ટિને આત્મતત્ત્વ સિવાયનું શરીર, ધન, પુત્ર, સ્ત્રી,
પરિવાર, બંગલા, બગીચા એ બધી જડમાયા ત્યાજ્ય દેખાય છે.) ४८३. रागद्वैषौ छित्वा प्रतिज्ञा गुणवती ।
અર્થ - રાગદ્વેષનો નાશ કરીને કરેલી પ્રતિજ્ઞા ગુણકારી છે. અર્થ – વિશ્વવર્તી પ્રત્યેક વસ્તુમાં પ્રતિ સમયે એકસાથે આ ત્રણે ધર્મો રહેલા છે. જ્યાં વસ્તુ ત્યાં ત્યા ઉત્પાદ વિનાશ અને ધ્રૌવ્ય હોય છે અને આ ત્રણ ધર્મો હોય ત્યાં વસ્તુતત્ત્વ અવશ્ય હોય. પૂર્વપર્યાયનો નાશ, ઉત્તર પર્યાયની ઉત્પત્તિ અને મૂળ વસ્તુ કાયમ. જેમ બાલ્યાવસ્થાનો નાશ અને કુમારાવસ્થાની ઉત્પત્તિ અને મનુષ્ય મનુષ્ય રૂપે કાયમ. “ઉત્પાદવ્યય ધ્રૌવ્ય યુક્ત સત્” આ
સૂત્ર જગતવર્તી દરેક જડચેતન વસ્તુને લાગુ પડે છે. ४८४. जीवपरिणामानुरूपतः प्रायश्चित विधि प्रवृत्तेः ।
અર્થ – જીવના અંતરના પરિણામના અનુસાર પ્રાયશ્ચિતની વિધિની પ્રવૃત્તિ છે. અપરાધ-દોષ સેવતી વખતના આત્માના રાગ-દ્વેષના પરિણામ તીવ્ર મધ્યમ કે જઘન્ય છે, તેને અનુસાર કોને કેટલું પ્રાયશ્ચિત
આવે તે સામાન્યથી નક્કી થાય છે. ४८५. तुल्येऽप्यपराघे पुरुषभेदेन प्रायश्चित्तभेदः ।
