________________
२७३. सक्रियाऽनिवृत्तिरूपत्वाद् व्रतपरिणामस्य ।
અર્થ – વ્રતનો પરિણામ હૈયામાં હાજર હોય તો સત્ ક્રિયામાં
પ્રવૃત્તિ કરાવે છે.) २७४. दव्वादिया न पायं सोहणभावस्स होति विग्घकरा ।
बाह्यक्रियास्तु बहिर्व्यापाररूपा कायिकायादयः पुनस्तथा यादृशा द्रव्यादयो वर्त्तन्ते तादृसा एव भवन्ति । અર્થ – હૃદયમાં શુભ ક્રિયાનો દઢ રાગ (પક્ષ પાત) બેઠો છે તો ચારિત્રને ક્ષતિ પહોંચતી નથી. દા. ત. હૃદયમાં દાનની તીવ્ર રૂચિ છે, પણ નિર્ધનતાના કારણે બહારમાં મોટાં દાન દઈ શકતો નથી. તેથી તેનામાં દાનરૂચિ નથી એમ ન કહેવાય. હૃદયમાં તપની તીવ્ર રૂચિ છે, પરંતુ શારીરિક પ્રતિકૂળતા વગેરે કારણે વિશિષ્ટ તપ ન કરી શકતો હોય તો પણ તપનો પરિણામ (પક્ષપાત) છે, તો તે તપસ્વી જ કહેવાય. કાયાથી તપ કરે તે જ તપસ્વી એવું એકાંતે જૈન શાસનમાં નથી. કોઇની માત્ર બાહ્ય ક્રિયા જોઈને જ તેના માટે જલ્દી અભિપ્રાય બાંધી લેવા જેવો નહિ. કુરગડુ ઋષિની બાહ્ય ક્રિયા જોઈને પેલા ચાર તપસ્વીઓએ ઝટ અભિપ્રાય બાંધી લીધો કે આ તો પેટ-ભરો છે, તો પાછળથી પસ્તાવાનો અવસર આવ્યો. કોઇના અંતરના પરિણામ કેવા છે તેની છબસ્થ આત્માને શું
ચોક્કસ ખબર પડે ? २७५. यथाशक्त्याज्ञा परिपालनस्यैव चारित्ररूपत्वात्, तस्य
च सांप्रतमपिभावात् । અર્થ – યથાશક્તિ જિનાજ્ઞાનું પાલન જ ચારિત્રરૂપ છે. અને તે વર્તમાનકાળમાં પણ છે.
