Page Text
________________
પરમાત્મા અને આપણા વચ્ચે ઓછામાં ઓછું ૯ હાથનું અંતર રહેવું જોઈએ તે જધન્ય અવગ્રહ અને ૬૦ હાથનું અંતર ૨હે તે ઉત્કૃષ્ટ અવગ્રહ છે. ૧૦ હાથથી માંડીને ૫૯ હાથ સુધીનું અંતર ૨હે તે મધ્યમ અવગ્રહ જાણવો. દહેરાસર ઘણું નાનું હોય તો ૯ હાથથી પણ ઓછું અંતર ૨હે તે કારણથી બીજા આચાર્યોએ ૧૨ પ્રકારના અવગ્રહ પણ જણાવ્યા છે તે આ પ્રમાણે ૦ા-૧-૨-૩-૯-૧૦-૧૫-૧૭-૩૦-૪૦-૫૦૬૦ હાથ. પ્રભુને પોતાના ઉચ્છ્વાસાદિ ન લાગે તે પ્રમાણે વર્તવું. ૫. ત્રણ વંદન : ચૈત્યવંદના ત્રણ પ્રકારની છે. (૧) જઘન્ય (૨) મધ્યમ (૩) ઉત્કૃષ્ટ
[૧] જઘન્ય : એક નમસ્કાર વડે જઘન્ય ચૈત્યવંદના થાય. એ જઘન્ય ચૈત્યવંદના પાંચ પ્રકારે થાય છે. (૧) અંજલિબદ્ધ પ્રણામ વડે (૨) ‘નમો જિણાંણ’ એક પદ રૂપ નમસ્કાર વડે (૩) એક શ્લોક વડે (૪) ૧૦૮ સુધીના ઘણા શ્લોકો વડે (૫) એક નમુન્થુણં સ્વરૂપ નમસ્કાર વડે.
[૨] મધ્યમ : મધ્યમ ચૈત્યવંદન દંડક અને સ્તુતિ રૂપ યુગલ વડે થાય છે આ ચૈત્યવંદના ત્રણ પ્રકારે થાય છે.
(૧) દંડક એટલે અરિહંત ચેઈઆણં અને સ્તુતિ એટલે અન્નત્ય કહી ૧ નવકારનો કાઉસ્સગ્ગ પાર્યા પછી કહેવાતી એક થોય તે દંડક અને સ્તુતિ.
(૨) યુગલ શબ્દ બંને સાથે જોડવાથી બીજો અર્થ થાય છે. એટલે બે દંડક અને બે સ્તુતિ... શક્રસ્તવ અને ચૈત્યસ્તવ એ બે દંડક તથા અઘ્રુવ સ્તુતિ તથા ધ્રુવસ્તુતિ તે ચૈત્યસંબંધિ પ્રથમ થોય તે અશ્રુવસ્તુતિ અને ‘લોગસ્સ' ઇત્યાદિ ૨૪ પ્રભુના નામની ઉચ્ચારવાળી સ્તુતિ તે ધ્રુવ સ્તુતિ એ પ્રમાણે બે દંડક અને બે સ્તુતિ વડે મધ્યમ ચૈત્યવંદન.
(૩) દંડ-થુઈ-જુઅલા નો ત્રીજો અર્થ દંડ એટલે નમુત્યુર્ણ-ચૈત્યસ્તવ (અરિહંતચેઈઆણં) નામસ્તવ-લોગસ્સ-શ્રુતસ્તવ-પુક્ત૨વ૨દ્દી-સિદ્ધસ્તવ એ પાંચ દંડક તથા ચાર થોયનો એક જોડો તે સ્તુતિયુગલ. આ પ્રમાણે જે ચૈત્યવંદનમાં પાંચ દંડક અને ચાર થોયનો જોડો હોય તે મધ્યમ ચૈત્યવંદન જાણવું.
[૩] ઉત્કૃષ્ટ ચૈત્યવંદન : પાંચ દંડક અને સ્તુતિચતુષ્ક વડે એટલે સિદ્ધાંતની પરિભાષા પ્રમાણે ૪ સ્તુતિ, પરંતુ રૂઢ ગણત્રી પ્રમાણે ૮ થોય વડે તેમ જ સ્તવન-જાવંતિ ચેઈઆઇં-જાવંત કે વિ સાહૂ અને જય વીયરાય વડે ઉત્કૃષ્ટ ચૈત્યવંદન થાય છે.
અન્ય આચાર્યોના મતે એક શક્રસ્તવ - નમુન્થુણં વડે જઘન્ય ચૈત્યવંદન, બે તથા
ભાષ્યત્રિક–ભાવત્રિક
6
| SR No. | 006186 |
| Book Title | Bhashyatrik Bhavtrik |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Punyakirtivijay |
| Publisher | Sanmarg Prakashan |
| Publication Year | 2013 |
| Total Pages | 198 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 15 MB |