________________
પિંડવિગઈ અને દ્રવવિગઈ બંનેનું પચ્ચકખાણ હોય તો હું આગાર અને એકલા દ્રવવિગઈના પચ્ચકખાણમાં ઉખિત્તવિવેગેણે આગાર છોડીને ૮ આગાર હોય છે. જેનું સ્વરૂપ આગળ સમજાવાશે. (૧૧) આયંબિલમાં ૮ આગાર (૧૨) ચતુર્થભક્ત (ઉપવાસ)માં પ આગાર (૧૩) પાણસ્સના પચ્ચખાણમાં ૬ આગાર (૧૪) દિવસચરિમ અને ભવચરિમ એ પચ્ચખાણમાં ૪ આગાર
(૧૫) અભિગ્રહ પચ્ચકખાણમાં ૪ આગાર - અભિગ્રહ શબ્દથી ૮ પ્રકારના સંકેત પચ્ચકખાણ તેમજ દ્રવ્ય-ક્ષેત્ર-કાળ-ભાવ એ ચાર પ્રકારના અભિગ્રહમાં ૪ આગાર જાણવા. (૧૬) પ્રાવરણ એટલે વસ્ત્રના પચ્ચકખાણમાં પ આગાર હોય છે.
હવે કયા પચ્ચકખાણમાં કયા કયા આગાર હોય છે તે જણાવે છે. (૧) નવકારશીના પચ્ચખાણમાં અન્નત્થણાભોગેણં અને સહસાગારેણં બે આગાર હોય છે. (૨) પોરિસી અને (૩) સાઢપોરિસીમાં અન્નત્થણાભોગેણં, સહસાગારેણં, પચ્છન્નકાલણ, દિસામોહે, સાહુવયણેણં અને સવ્વસમાહિવત્તિયાગારેણે એમ હું આગાર હોય છે. (૪) પુરિમઢ અને (૫) અવઢ પચ્ચકખાણમાં અન્નત્થણાભોગેણં સહસાગારેણં, પચ્છન્નકાલેણં, દિસામોહેણું, સાહવયણેણં મહત્તરાગારેણં, સવ્વસમાવિત્તિયાગારેણે એ ૭ આગાર હોય છે.
અહીં નવકારશી પચ્ચખાણ અલ્પકાળનું એટલે સૂર્યોદયથી બે ઘડીનું હોવાથી અશક્ય પરિહારવાળા બે જ આગાર છે અને પોરિસી આદિ વિશેષ કાળ પ્રમાણવાળા હોવાથી આગાર વધારે છે.
(૬)-(૭) એકાસણામાં તથા બિયાસણામાં અન્નત્થણાભોગેણં, સહસાગારેણ સાગારિયાગારેણં, આઉટણપસારેણં, ગુરુઅભુટ્ટાણેણં, પારિદ્રાવણિયાગારેણં, મહત્તરાગારેણં અને સવ્વસમાહિવત્તિયાગારેણંએ ૮ આગાર હોય છે.
(૮) એકલઠાણામાં આઉટણપસારણ વિના ૭ આગાર હોય છે. “આઉટણપસારેણં” આગાર હાથ-પગને સંકોચવા અને પ્રસારવાની છૂટ માટે છે. જ્યારે એકલઠાણામાં હાથપગને લાંબા-ટૂંકા કરવાની છૂટ હોતી નથી, માટે એ આગાર ન હોય.
(૯)-(૧૦) વિગઈ અને નીલિમાં અન્નત્થણાભોગેણં, સહસાગારેણં, લેવાલેવેણં, ગિહત્યસંસટ્ટણ, ઉષ્મિત્તવિવેગેણં, પહુચ્ચમકિખએણં, પારિદ્રાવણિયાગારેણં, મહત્તરાગારેણં“, સવ્વસમાવિત્તિયાગારેણં એ ૯
ભાષ્યત્રિભાવત્રિક ૧૨૩