________________
પિતા વૃદ્ધરાજની સેવા દ્વારા જેમ પોતાના પ્રતાપી પૂર્વજોની અને કલિંગ તરફ અદા કરવાના સ્વ-કર્તવ્યોની ભાળ રાજા ખારવેલ મેળવી શક્યા હતા તેમજ આના જ પ્રભાવે કલિંગની આમૂલચૂલ કાયાપલટ કરવાનું શકવર્તી-કાર્ય એમના દ્વારા પૂર્ણ પણ થયું હતું ! એમ આર્ય શ્રી સુપ્રતિબદ્ધસૂરિજીના સમાગમ શ્રમણ-શૃંખલાના પ્રતાપી સૂરિવરોની ગૌરવ-ગાથા સાંભળીને જૈનશાસન તરફ અદા કરવાના કર્તવ્યોની દિશા પણ હવે ખારવેલને મળી ચૂકી હતી. એથી જે જિનશાસને પોતાની ઉપર અગણિત ઉપકારોની વર્ષા કરી હતી, એ જિનશાસનની સેવા કરવાની સ્વપ્ન-સૃષ્ટિ રાજા ખારવેલની આંખમાં દિન-રાત રમતા માંડી હતી. કલિંગના સ્વામી તો એઓ બની ચૂક્યા જ હતા અને એથી કલિંગ ચક્રવર્તી, મહામેઘવાહન અને ખારવેલ જેવા નામોની સાર્થકતા સ્વયમેવ સાબિત થઈ ચૂકી હતી. એક ભિક્ષુરાજ આ નામની સાર્થક્તા સિદ્ધ કરવા દ્વારા જિનશાસનના સેવક અને સમર્થક બનવા કર્તવ્યની જે કેડી પર કૂચ આદરવી જરૂરી હતી, એની પૂર્વભૂમિકા રચવા ખારવેલ ઘણીવાર એકાંત મેળવતા, તો એ એકાંત કર્તવ્યના કોલાહલથી મુખરિત બની ઉઠતું !
મહારાજા ખારવેલને ક્યારેક ભગવાન શ્રી મહાવીરદેવથી માંડીને પોતાના સુધીનો લગભગ ત્રણેક શતકોનો સમય યાદ આવી જતો. આ સમયમાં થયેલા પ્રભાવક-પૂર્વજો, શાસનપ્રભાવક રાજાઓ, ધર્મનિષ્ઠ મંત્રીઓ અને કર્તવ્ય-પરાયણ જનસમૂહની યાદ આવતા જ એમને થતું કે, આ પ્રતાપી પૂર્વજોના પગલે પગલું ઉઠાવવાની તો વળી મારામાં તાકાત જ ક્યાં છે ! પણ એમના પેગડામાં પગ ભરાવવો હોય, તોય મારે ઘણું-ઘણું કરવાનું રહે છે. આ રાજપદ તો ભવસાગરમાં ડુબાડી દે, એવું ભારેખમ લોઢું છે. પણ આ પદને જો હું સ્વપરને ઉપકારક થાય, એવી ધર્મસેવાનું નિમિત્ત બનાવી દઉં, તો નાવડામાં જડાયેલી લોઢાની ખીલીઓની જેમ આ રાજપદ પણ મને ભવસાગરમાં ડુબતા રોકી દે અને એથી મારો બેડો પાર પામી જાય !
૧૦૨
૨૦૧૧-૨૦૧૨ મહારાજા ખારવેલ
