________________
પર ]
[ આગમસાર દૂર કરવાનું સૂચવતો “ગુરૂને પરમ પવિત્ર પરમાર્થ હેતુ “સુર્ય મે” માં રહેલા છે
એ પરમાર્થ હેતુવડે ગણધર ભગવંત એ કહેવા માગે છે કે “હે શિષ્ય ! નરકુ તિર્યચ, મનુષ્ય અને દેવગતી એમ ચાર ગતિ અને ૮૪ લાખ જીવાનિરૂપ સંસારચકના. પરિભ્રમણમાં મનુષ્યભવ પામેલો જીવાત્મા જ મેક્ષ માર્ગની રૂડી સાધના કરીને પંચમ મોક્ષગતિને પામીને જન્મમરણના. ફેરાને ટાળી શકે છે. તેથી ૮૪ લાખ છવાયોનિમાં માનવ ભવને સૌથી શ્રેષ્ટ કહ્યો છે, સંસાર સાગરને પાર. ઉતારના કાંઠે કહ્યો છે. અને અનંતકાળના સંસારચકના પરિભ્રમણ પછી પરાધીનપણે અનંત દુ:ખ વેઠી વેઠીને એકઠી કરેલી પુણ્યાઇના પ્રભાવે પ્રાપ્ત થાય તે દુલભ શ્રી ઉત્તરાધ્યયન સૂત્રના ત્રીજા અધ્યયનમાં પ્રભુએ બતાવ્યો છે.
એ દુર્લભ મનુષ્યભવ પ્રાપ્ત કર્યા પછી પણ મનુષ્ય. બહુધા મેક્ષ માર્ગની આરાધના કરતે જોવામાં આવતું. નથી તેનું કારણ ઉપરોક્ત “સુર્ય મે” સૂત્ર પુરૂ કરતાં સધર્માસ્વામી કહે છે”—ઈહિમેગેસિં ણે સગુણુભવઈમા. અર્થાત્ (૧) આ (સંસારમાં મનુષ્યપણે જન્મ પામ્યા પછી, પણ) (૨) કેટલાંકને (એગેસિ;) (૩) જ્ઞાન (સણું) હતું નથી (૪–૫) “અર્થાત્ પિતાના જ આત્માના સાચા સ્વરૂપનું ઘણાખરા અને જ્ઞાન અને ભાન હોતું નથી. આત્મ સ્વરૂપનું આ અજ્ઞાન એજ જીવાત્માના. સંસારચકના પરિભ્રમણનું મુખ્યતયા કારણું છે.
આ અજ્ઞાન દશા જીવને અનાદિકાળથી વળગેલી છે.