________________
આગમસાર ]
[ ૩૩
ઉપરાષ્ઠત મૂળ બાર આંગ સૂત્રાને દ્વાદશ” અર્થાત્ ખાર (૧૨) અને “અંગ” અર્થાત્ અંગસૂત્ર એમ સમાસ બનાવીને જૈનદર્શનમાં દ્વાદશાંગી” કહી છે. તેમાં પ્રરૂપેલા ભાવ ત્રણે કાળમાં એક સરખા જ હેાય છે. દયામય અહિ‘સાધના જ હેાય છે. તેથી દ્વાદશાંગીને શ્રી સમવાયાંગ સમવાય ૧૪૮માં નીચે પ્રમાણે શાશ્ર્વતી કહી છે:
“દુવાલસંગે ણું ગણિપિતંગે ણુ કયાવિત્થિ, ણુ કયાઇ ણાસિ ણુ કયાઈ ણુ વિસઇ, ભુવિય, ભવતિ ય ભવિસતિ ય, અચલે બ્વે, ણિતિએ, સાસએ, અખ઼એ, અવએ, અટ્ટુએ, ણિચ્ચે.” અર્થાત્ દ્વાદશાંગી રૂપ આ ગણિપિટક, કયારેય પણ હતું નહિં, કયારેય પણ છે નહિ, અને કયારેય પણ હશે નહ એમ ખનતું નથી, અર્થાત્ ભૂતકાળમાં હતું, વત માનમાં છે, અને ભવિષ્યમાં પણ સદાકાળ રહેવાનુ છે, તેથી તે અચળ ધ્રુવ, શાશ્વત, અક્ષય, અવ્યય, અવસ્થિત અને નિત્ય છે.”
એ દ્વાદશાંગીને બીજી રીતે “પિટક" પણ શાસ્ત્રમાં કહી છે. તે એ રીતે કે દ્વાદશાંગીમાં મુખ્યત્વે સાધુ સાધ્વીજીઓના આચાર કેવા હેાય, અને તે આચારધર્મ ને કેવા ઉપચેગપૂર્ણાંક પાળવા તેનુ જ મુખ્યત્વે કથન છે, કે જેથી અનંતા તીથ કરાએ ઉપદેશેલા દયામય અહિંસા ધમ જતનાપૂર્વક પળાય. હવે તે આચારધમ જે પેાતે પાળે અને બીજા સાધુએ પાસે પળાવે તેને “ણિ” કહેતાં આચાર્ય કહ્યા છે; અને તેમના આચારપાલનના નિયમે જેમાં રહેલાં છે તેવી પિટક” કહેતાં પેટી'
3