________________
૨૦૮ ]
[ આગમસાર, હવે આમાં અણગાર (સાધુ) ધર્મ ને સ્વીકારી જે મહાત્માઓ તદ્દભવે જ (તે જ ભવમાં) મોક્ષે જવાના છે, તથા જેમણે અંતકાળે કેવળજ્ઞાન પ્રાપ્ત કરી ધર્મદેશના દીધા વિનાજ મુક્તિ મેળવી એમના ચારિત્રનું વર્ણન છે. અંતકાળે કેવળ. પ્રગયું તેથી અંતગડ કેવળી કહેવાયા.
સમવાયાંગમાં તેના ભાવ આ પ્રમાણે કહ્યા છે –
અંતગડદશાંગમાં સંસારને તેજ ભવે અંત કરનાર જીવોના નગર, ઉદ્યાન, વ્યંતર, ચૈત્ય, વનખંડ, રાજા, માતા, પિતા, સમેસરણ, ધર્માચાર્ય, ધર્મકથા, આ લોક અને પરલેકની રિદ્ધિ સિદ્ધિ, ભગ–પરિત્યાગ, પ્રવજ્યા (દીક્ષા), શ્રુતજ્ઞાનનું મેળવવું, તપ, ઉપધાન, પડિમા, બહુપ્રકારે ક્ષમા, સરળતા, મૃદુતા, શૌચ, સત્ય, સત્તર પ્રકારના સંયમ, ને ઉત્કૃષ્ટ બ્રહ્મચર્યનું પાલન, અકિંચનપણું, તપ, કિયા, સમિતિ, ગુપ્તિ, અપ્રમાદ, યોગ, સ્વાધ્યાય, દયાન ઈત્યાદિના લક્ષણ આમાં કહ્યા છે, પછી ઉત્તમ સંયમ પાળવાવાળા, પરિષહ જીતવાવાળા, ચાર ઘનઘાતી કર્મો ક્ષય કરી કેવળ-- જ્ઞાન કેવળદર્શન પ્રાપ્ત કરનારા, જેટલા વર્ષોની સંયમ પર્યાય હતી તે ઉત્તમ પ્રકારે પાળીને અંતે અંતકાળ જાણું પાપગમન સંથારો કરી, ભક્ત પ્રત્યાખ્યાનાદિ કરી જેમણે સંસારને છેદી નાખે તેવા અંતગડ (અંતકૃત) મુનીવરનું કે જેમણે અંધકારરૂપી કર્મરજથી મુક્ત થઈ અનુત્તર પ્રધાન મેક્ષ સુખને પ્રાપ્ત કર્યા તેમના અધિકાર આમાં કહ્યા છે.”
પ્રથમ વર્ગના દશ અધ્યયન (૧) ગૌતમ, (૨) સમુદ્ર, (૩) સાગર (૪) ગંભીર, (૫) સ્થિતિ (૬) અચળ, (૭) કંપિત, (૮) અક્ષોભ, (૯) પ્રસેનજીત અને (૧૦) વિષ્ણુકુમારના છે.
