________________
_
\
0/
૧૮. બૃહત્સંગ્રહણી :
ચાર ગતિ અને તેમાં રહેલા જીવોના સ્વરૂપનું વર્ણન કરતાં તે જીવોનું આયુષ્ય-શરીરવર્ણ-અવગાહના-ગતિ-આગતિ, વિરહાકાળ, લેશ્યા વગેરે અનેક દ્વારો દ્વારા વિસ્તારથી વર્ણન આ ગ્રંથમાં કર્યું છે. પૂ. આ. જિનભદ્રગણિ ક્ષમાશ્રમણે માત્ર ૩૦૭ ગાથામાં જીવતત્ત્વની વિચારણા-અનુપ્રેક્ષા કરી શકાય તે માટે સુંદર નિરૂપણ કર્યું છે. ૧૯. બૃહદ્ ક્ષેત્ર સમાસ :
તિøલોકના સ્વરૂપનું વર્ણન કરતો આ ગ્રંથ ૫ અધિકારમાં પૂ. જિનભદ્રગણિ ક્ષમાશ્રમણે રચ્યો છે. જેના પ્રથમ અધિકારમાં જંબુદ્વીપ અને સૂર્ય-ચંદ્રાદિની ગતિનું વર્ણન, રજા અધિકારમાં લવણ સમુદ્રનું વર્ણન, ૩જા અધિકારમાં ઘાતકી ખંડનું વર્ણન, કથા અધિકારમાં કાલોદધિ સમુદ્રનું વર્ણન, પમા અધિકારમાં પુષ્કરાવર્ત દ્વીપ તથા પ્રકીર્ણકાધિકારમાં શાશ્વત જિન ચૈત્યોનું વર્ણન કુલ-૬૫૫ ગાથામાં કર્યું છે. ૨૦. પંચનિર્ચથી પ્રકરણ (આ. અભયદેવસૂરિ રચિત)ઃ
નવાંગી વૃત્તિકાર અભયદેવસૂરિ મ. સા. રચિત ૧૦૬ ગાથા પ્રમાણ આ ગ્રંથમાં પુલાક, બકુશ, કુશીલ, નિગ્રંથ અને સ્નાતક સ્વરૂપ પાંચે નિર્ઝન્થને કેન્દ્રમાં રાખી તેના ઉપર વેદરાગ-કષાય વગેરે અનેક દ્વારોની ઘટના કરી છે. આ પાંચે પોતાના આત્મગુણની પ્રાપ્તિ માટે ઉત્તરોત્તર વધુને વધુ પ્રયત્નશીલ હોય છે. જે પૈકી બકુશ અને કુશીલ નિગ્રંથોથી જ શાસન ચાલે છે.
૨૧. ધ્યાનશતક :
ધ્યાનનું સ્વરૂપ માત્ર ૧૦૫ ગાથામાં રજૂ કરતો આ ગ્રંથ પૂ. આ. જિનભદ્રગણિ ક્ષમાશ્રમણે રચ્યો છે અને જેની ટીકા યાકિનીસુનુ આ. હરીભદ્રસૂરિ મહારાજાએ બનાવી છે. ધ્યાન એ જ મોક્ષનું શ્રેષ્ઠ કારણ છે. પણ ક્યારે ? સાધનામાં બાધક ધ્યાનો ભેદ સહિત સમજવામાં આવે અને તેને કાઢી સાધનામાં સાધક ધ્યાનો ૧૨ દ્વારો દ્વારા સમજવામાં આવે તો ! જે વાત દરેક ધ્યાનના સ્વામીપૂર્વક આ ગ્રંથમાં છણાવટ કરવામાં આવી છે. ૨૨. પંચસૂત્ર
એક મિનિટ !! ઉભા રહો !! તમને ખબર છે ? તમને અનુભવ છે ને ! સંસાર કેવો છે ? પરિચય પુસ્તિકા જOS
