________________ 10 વિરશિરોમણું વસ્તુપાલ. પસંદ કર્યું. તેણે વિચાર્યું કે વસ્તુપાલ જેવા બાહેશ અને દક્ષ મહાઅમાત્યની આગળ તદ્દન અસત્ય બોલવાથી અર્થ સરશે નહિ અને તેથી તેણે આ વખતે હકારમાં પણ સંદિગ્ધ ઉત્તર આપો. અને મહાસામંત ત્રિભુવનપાલ ?" મંત્રીશ્વરે પ્રશ્ન કર્યો. “તે તો પાટણમાં જ છે અને મહારાજની પાસે રહી પિતાની ફરજ બજાવે છે.” ચાચિંગે જલ્દી ઉત્તર આપો. કઈ ફરજ !" મંત્રીશ્વરે ઠંડા પેટે પૂછયું. ચાચિંગ બાહોશ હતાપરંતુ આ વખતે તે ગુંચવાય. સવાલને જવાબ આપતાં પરીક્ષકની પાસે જેમ વિદ્યાર્થી ગભરાય છે, તેમ ચાચિંગ ગભરાયે. તેણે વિચાર કરીને જવાબ આપ્યો. “કઈ ફરજ કેમ? મહારાજની પાસે રહી તેમની આજ્ઞા પ્રમાણે અમલ કરવાની.” “બરાબર, પણ તેમના આવાસે વાડીમાં સભા ભરાય છે કે નહિ ?" મહાઅમાત્ય ચાર્જિંગને બરાબર સપડાવ્યા. ' . “હમણાં ભરાયાનું જાણ્યું નથી.” ચાચિંગે ઉત્તર આપે. ત્યારે તમે તેમાં હાજરી આપતા નહિ હો.” મહાઅમાત્યે કહ્યું. ચાચિંગ ચુપ રહ્યો અને એ રીતે એ ઉભય મુસદીઓનો વાર્તાલાપ બંધ પડે. તે પછી મહાઅમાત્ય વીરધવલની તરફ જોઈને કહ્યું. “મહારાજ ! કરમચંદ નામના એક વણીકને અત્યારે હું મારી સાથે લાવ્યો છું અને તેને ખંડની બહાર ઉભે રાખ્યો છે-ગોધાના માંડલીક રાજા ઘુઘુલે તેના ઉપર જે જુલ્મ ગુજાર્યો છે, તે વિષેની ફરીયાદ તેને કરવાની છે." * “ઘઘલે! વિરધવલે જરા આશ્ચર્યથી પૂછ્યું. તેને શી ફરિયાદ કરવાની છે? આ મહાઅમાત્યે જવાબ આપે. “તેને જે ફરિયાદ કરવાની છે, તે એ તેિજ આપને કહેશે.” એટલું કહીને વસ્તુપાલે કરમચંદને અંદર મેક્લવાની પ્રતિહારને આજ્ઞા કરી. થોડીવારમાં કરમચંદ ખંડમાં આવી પહોંચ્યા અને રાજા તથા મંત્રીમંડળને નમીને સામે ઉભો રહ્યો. “તમારું નામ કરમચંદકે ? " વીરધવલે શરૂઆત કરી. “જી, હા.”કરમચંદે તુરતજ ઉત્તર આપે. તમારે શી ફરિયાદ કરવાની છે?” વિરધવલે પુનઃ પૂછયું.