________________ 156 વિરશિરોમણિ વસ્તુપાળપિડા સમય પહેલાં અમારા દેશમાંથી ગુજરાતમાં આવવા માટે વણિજનેને સાથ નીકળ્યો હતો. આ સાથમાં હું, મારી સ્ત્રી, મારો પુત્ર અને મારા પુત્રની વધુ એટલાં માણસે સામેલ થયાં હતાં. અમારે વિચાર શત્રુજય તથા ગીરનારની યાત્રા કરવાનું હોવાથી અમે સદરહુ સંઘની સાથે નીકળ્યાં હતાં; કારણ કે એ સંધ પણ ગુજરાતમાં યાત્રાને માટે જ ની હતે. અમારે સંધ જે કે બહુ મોટે નહેત; તે પણ ચેકી પહેરા વગેરેને બંદેબસ્ત સારી રીતે કરેલું હોવાથી અમે મહીકાંઠા સુધી નિર્વિધને આવી પહોંચ્યા. મહીકાંઠામાં આવી ગધ્રા નગરની સીમામાં અમે વિશ્રાંતિ લેવાનો વિચાર કર્યો અને પડાવ નાંખીને ભેજનનાં કાર્યમાં ગુંથાયા. ભેજન તૈયાર થતાં અમે બધાં જમવાની તૈયારી કરતાં હતાં, એટલામાં ગોધા નગર તરફથી સોએક અશ્વારોહીઓ અમારા પડાવ તરફ આવતાંમારા જોવામાં આવ્યા. તેઓ થોડી જ વારમાં અમારી નજીક આવી ૫હોંચ્યા અને અમને એકદમ લુંટવા તથા મારવા મંડી પડ્યા. અમારા ચોકીદારે તથા કેટલાક જુવાન માણસે તેમની સામે થયા; પરંતુ સશસ્ત્ર સૈનિક આગળ તેમની કેટલી તાકાત? અશ્વારોહીઓએ ક્ષણવારમાં ચોકીદાર તથા જુવાન માણસોને હતા ન હતા કરી નાંખ્યા અને ત્યાર પછી અમારું સર્વસ્વ લઈને ચાલતા થયા. આ સમયે અશ્વારોહીઓને સરદાર કે જે સર્વની પાછળ હતો, તેની નજર મારી પુત્રવધૂ ઉપર પડી. ચતુરા બહુજ સુંદર હતી અને તેથી તે સરદાર ઘોડા ઉપરથી ઉતરી અને મારી પાસે આવ્યા અને ચતુરાને પકડીને લઈ જવા લાગ્યો. મારો યુવાન પુત્ર સરદારનાં આ નિંદ્ય કૃત્યને જોઈ શક્યો નહિ. તે સરદાર ઉપર ત્વરાથી ધસી ગયો અને તેને પ્રહાર કરીને તેની સ્ત્રીને છોડાવવાને પ્રયાસ કરવા લાગ્યા. આથી તે સરદાર ગુસ્સે થયો અને તેણે કમરે લટકતી તલવારને મ્યાનમાંથી ખેંચી કહાડીને મારા પુત્રના ખભા ઉપર જેરથી તેને પ્રહાર કર્યો. બહારની વેદનાથી મારો પુત્ર તુરતજ નીચે પડી ગયો અને તે દુષ્ટ સરદાર મારી પુત્રવધૂ ચતુરાને ઘેડા ઉપર નાંખી ત્વરાથી ઘોડાને દોડાવી ગયા. આ ઘટનાથી હું બેશુદ્ધ બની ગયો અને મારી સ્ત્રી રડવા લાગી. થોડીવારે મને શુદ્ધિ આવી, ત્યારે હું મારા પુત્રની પાસે ગયા અને જોઉં છું તે તે કેવળ બેશુદ્ધ બનીને જેમને તેમ પડ્યો હતો. હવે શું કરવું, એ ચિંતામાં હું ક્ષણવાર પડી ગયે; પરંતુ તે પછી અમારી સાથે આવેલા મજુરમાંથી ચાર જણાને તૈયાર કર્યા અને કપડાની ડાળી બનાવી તેમાં મારા પુત્રને સુવરાવી અમે તેને નજીકના એક ગામમાં લઈ ગયા. ગામમાં કેઇ વૈદ્ય છે કે નહિ, તેની મેં