________________
तद्धिताः
११६६ किमिदभ्यां वो घः ५ । २ । ४० । श्रभ्यां वतुप्, वकारस्य 'घश्च । ११६७ इद किमोरींश्-की ६ । ३ । ६० । दृग्दृश्वतुषु इदम ईश्, किमः की स्यात् । ११६८ संख्याया अवयवे तयप् ५ । २ । ४२ ।
इयान् । 3 कियान् ।
पञ्च श्रवयवा अस्य - पञ्चतयम् ।
१९६६ द्वित्रिभ्यां तयस्यायज् वा ५ । २ । ४३ । इयम्, द्वितयम् । त्रयम्, त्रितयम् । ११७० उभादुदात्तो नित्यम् | ५ | २ | ४४ | उभशब्दात्तयपोऽयच् स्यात् स चाद्युदात्तः । १९७१ तस्य पूरणे डट् ५ | २ | ४८ |
·
३११
'हल्ङ्याब्भ्यः इत्यादिना सुलोपे सयोगान्तस्य लोपे नान्तस्योपधायाः दीर्घे 'यावान्' इति रूपम् ।
१ - घस्य 'इयू' । २ - इयान् -' इदम् ' शब्दात् परिमाणेऽथें 'किमिदंभ्यां वो घः' 'वतुप्' प्रत्यये वतुपो वस्य घादेशे चानुबन्धलोपे 'इदं किमोरीश की ' इति इदमः इवादेशे 'इघत्' इति स्थितौ घस्य इयादेशे भसंज्ञाया 'यस्येति चे' ति इकारलोनें प्रातिपदिकत्वेन सौ उगित्वान्नुमि सुलोपे संयोगान्तलोपे चोपधादीर्घे 'इयान् ' इति । ३- 'यस्येति च' इति 'की' इत्यस्य 'ई' लोपः । प्रथमान्तात्सङ्ख्यावाचकाद् श्रवयवा प्रस्येत्यथें 'तयप् स्यात् । ४- षष्ठ्यन्तात्सङ्ख्यावाचकात्पूरणेऽयें डट् स्यात् । डित्वात्
टिलोपः ।
११६६-किम्-इदम् शब्द से वतुप् प्रत्यय होता है और व को घ होता है । ११६७ - इदम् को ईश् और किम् को की श्रादेश होता है दृग्, दृश, वत् परे रहते ।
११६८-संख्यावाचक शब्दों से 'अवयवाः अस्य' अर्थ में तयप् प्रत्यय होता है । ११६९-द्वि-त्रि शब्द से विहित तयप् प्रत्यय को प्रयच् श्रादेश होता है विकल्प से । ११७० - उभशब्द से विहित तयप् प्रत्यय को प्रयच् श्रादेश होता है, वह उदात्त होता है ।
११७१ - पूरण अर्थ में डट् प्रत्यय होता है ।