________________
૨૧૨
શ્રીગૌસ્તુભ
[ અગીઆરમી
નાડી) ને બ્રહ્માર (બ્રહ્માની પ્રાપ્તિનું બારણું) એ શબ્દો એકજ અર્ચનું બેધન કરનારા છે.
ચોગનિષ્ઠ ગુરુવિના યોગાભ્યાસ ફલદાત. થતો નથી.
યમ, નિયમ અને આસનના અનુષ્ઠાનકારમાં સામાન્યપણે શ્રીગુરુની અપેક્ષા છે, વિશેષપણે તેમની અપેક્ષા નથી, પરંતુ પ્રાણાયામના અનુષ્ઠાનકાલમાં તે વિશેષપણે શ્રીગુરુની અપેક્ષા છે. શ્રીગબીજમાં પણ એમજ કહ્યું છે –
"मरुन्जयो यस्य सिद्धस्तं सेवेत गुरु सदा । गुरुवनप्रसादेन कुर्यात्प्राणजयं बुधः ।"
અર્થ –જેને પ્રાણજય સિદ્ધ થયેલ હોય તે શ્રી ગુરુનું શિષ્ય સર્વદા સેવન કરે, અને શ્રીગુરુના મુખના પ્રસાદથી તે પ્રાણજય કર–શ્રીગુરુ. જેવી રીતે પ્રાણુને જય કરવાને વિધિ તેને બતાવે તેવા વિધિથી અભ્યાસ કરી તે પ્રાણુને જય કરે
શ્રીઅમનસ્કખંડમાં પણ નીચેના દ્વારા શ્રીગુસવડેજ ગની પ્રાપ્તિ થાય છે એમ જણાવ્યું છે
“તતમિરૌઢ, नानाविधैः शास्त्रकदवकैश्च । ध्यानादिभिः सत्करणने गम्यः,
ચિંતામણિag૬ વિદ્યાર ” અર્થ–શ્રીગુરુવિના, વેદાંત ન્યાય અને મીમાંસાદિ શાસ્ત્રોના ભણવાથી, તથા નાનાપ્રકારના પુરાણદિક ગ્રંથસમૂહનું અવલોકન કરવાથી, તેમજ સ્વબુદ્ધિવડે અનુષ્ઠાન કરેલ ધ્યાનાદિ સત્સાધન વડે મનુષ્યને યોગરૂપ ચિતામણિની પ્રાપ્તિ થતી નથી.
શ્રીકંદપુરાણમાં પણ નીચેના શ્લેકવડે ઉપરની વાતની જ પુષ્ટિ કરી છે –
