________________
પુણ્યાત્માઓને “સર્વજ્ઞ' કક્ષાએ સ્વીકારીશું. આ ઉપરથી સમજી શકાય છે કે જે મહાવ્રતધારી યા અણુવ્રતધારી જીવો છે. તે પાપ-ભૂલ ન થાય તે માટે કેટલા સજાગ હોય, જયણાપૂર્વક બધી પ્રવૃત્તિ કરે.
બીજી એક વાત સમજવા જેવી લાગે છે કે, જ્યાં ભવની ગણત્રીનો પ્રારંભ થાય છે તે આત્મા સમકિતી, જેના જીવનમાં વર્ષની ગણત્રી થતી હોય તે (દીક્ષા)સંયમી. જેના સમયથી ગણના થાય એ ચૌદમાં ગુણસ્થાનકે પહોંચેલ જીવ અને કલાક કે ઘડીની ગણત્રી પરિણામના કારણે થતી હોય તે ક્ષપકશ્રેણીએ ચડી રહેલો જીવ છે. આ જ કારણે પ્રવચનનો વિવિધ રીતે અર્થ કરી રહ્યાં છીએ.
રાજગૃહિનગરી ધર્મનગરી હતી, છતાં ત્યાં રોહણીય નામે એક ચોર રહેતો હતો. પિતાએ પુત્ર પાસેથી અંત સમયે વચન લીધું કે, પ્રભુવીરનો ધર્મોપદેશ નહીં સાંભળું. પુત્ર વચન પાળવા દ્રઢ હતો. છતાં અનિવાર્ય સંજોગોના કારણે સૈનિકોથી બચવા જંગલમાં દોડતાં પગમાં કાંટાં ભરાયા. કાંટો કાઢવા જતાં વીરવાણી સંભળાઈ. અનિચ્છાએ સાંભળેલી એ તારક વાણીથી રોહણીય અભયકુમારે બુદ્ધિથી કરેલ પ્રવૃત્તિથી બચી ગયો. પ્રભુવીરનું શરણું લઈ ધન્ય બની ગયો.
ઉપા.વીરવિજયજી મ. આયુષ્ય કર્મની પૂજામાં એક સ્થળે મોક્ષે જવા માટેની તૈયારી કરી ચૂકેલા જીવની વાત લખતાં જણાવે છે કે, એ આત્માની પાસે સાતલવ જેટલું અલ્પ આયુષ્ય અને એક છઠ્ઠ તપનું પુણ્ય ઓછું પડે છે. તેથી મોક્ષ ન જતાં એ સર્વાર્થસિદ્ધ વિમાનવાસી દેવ થાય છે.
આવું વિવિધ રીતે સ્વ-પરને ઉપકારી પ્રવચન પદ આરાધકને ચતુર્વિધ સંઘનો વિનય કરવા પ્રેરે છે. જ્યારે બીજા વર્તમાન અર્થને અનુસાર આત્માનો ઉદ્ધાર કરવા જન્મ મરણ ઘટાડવા સમતા-શાંતિ-સમાધિને જીવનમાં ઉતારવા વીતરાગની વાણીને વારંવાર શ્રવણ કરવાની ભારપૂર્વક પ્રેરણા આપે છે.
જીવનને સુધારનાર ઉચ્ચ સ્થાને પહોંચાડનાર પ્રવચનપદ જીવમાત્રનું કલ્યાણ
પ્રવચનપદના આરાધક - જિનદત્ત શેઠ :
આહારના-મુખ્ય ૪ ભેદ છે. શાસ્ત્રમાં જ આહાર, લોમ આહાર અને કવલ આહારના નામો આવે છે. પુરુષ-૩૨ અને સ્ત્રી-૨૮ કવલ જેટલો આહાર (ભોજન) કરે છે. જ્યારે તિર્યંચની ખાવાની પદ્ધતિ જુદી છે. એજ રીતે દેવતા પણ જુદી રીતે આહાર ગ્રહણ કરે છે. શાસ્ત્રમાં ભૂખ્યાને આપી ખાવું, સાધુ પુરુષોને • અસણં, પાણ, ખાઈમ, સાઈમ.
૨૫