________________
ગૌતમસ્વામી અને ભ. મહાવીર સ્વામી વચ્ચેના જીવન પ્રસંગો :
જ કપિલ ! ત્યાં પણ ધર્મ છે, અહિં પણ છે. * ત્રિપૃષ્ઠ વાસુદેવના રથના સારથી તરીકે. * સમય ગોયમ મા પમાએ. જ આનંદને મિચ્છામી દુક્કડ આપી આવો. જ દેવશર્માને પ્રતિબોધ કરી આવો. * હાલિક ખેડૂતને પ્રતિબોધ કરી આવો. જ મૃગાલોઢીયાને કર્મની ગતિરૂપે જોઈ આવો.
ગોયમ ! એ તો મેરી અમ્મા (માતા) જ અષ્ટાપદ તીર્થની સ્વ-લબ્ધિથી જાત્રા કરો. જ તીર્થકર નહિ મંખલી પુત્ર ગોશાળો છે. * પ્રશ્ન : ગો-જાસા ? ઉત્તર : મહા-સાસા. જ તમને જીવ વિશે શંકા છે. * વીર ગણધર તપ, દિવસ-૧૬ જ મરીચિના ભવમાં કપિલ તરીકે ત્રિદંડી. * હિંદુક ગામમાં કેશી ગણધર સાથે મિલન. જ અઈમુત્તાની વિનંતીથી ગોચરી માટે જવું.
ગૌતમસ્વામીના જીવનમાં અહંકાર જ્ઞાનનું હતું. રાગ તિર્યંચગતિમાં સિંહને સાંત્વન આપવા કરેલ. પ્રભુના નિર્વાણ વખતે વિલાપ કરેલો. સામાન્ય રીતે આ દુર્ણ દુર્ગતિ અપાવે પણ પ્રભુ વીરના આલંબન-નિમિત્તથી સારું ફળ આપનાર થયું. અંગુઠામાં અમૃતનું આસ્વાદન હતું.* એવી એ પુણ્ય પુરુષની ૩ર લક્ષણવંતી કાયા હતી.
ગી-ગાય, કામધેનુ. ત-તરૂ (વૃક્ષ) કલ્પતરૂ અને મ-મણિ ચિંતામણિ (રત્ન) આ રીતે કામધેનુ-કલ્પવૃક્ષ તથા ચિંતામણિ રત્નથી પણ અધિક મહિમા ગૌતમનામમાં છૂપાયો છે.
દિવાળીના (કારતક સુ. ૧) મહામંગળકારી શુભ દિવસે પ્રભાતે ગૌતમસ્વામીનો રાસ વાંચવા-સાંભળવાની આજે પણ પરંપરા છે. આમ ગૌતમસ્વામીના કેવળજ્ઞાન નિમિત્તે જાપ કરવા દ્વારા આરાધના પણ થાય છે. પ્રાયઃ તીર્થકર નામકર્મની નિકાચના જેમ પૂર્વના ત્રીજા ભવે તીર્થકરનો આત્મા કરે છે. તેમ ગણધર નામકર્મની પણ નિકાચના પૂર્વના ભવમાં એ આત્મા કરે છે (તેવું જાણવા-સાંભળવા મળ્યું છે.) * અંગુઠે અમૃત વસે, લબ્ધિતણાં ભંડાર ૧૩૨
