________________
૧૧
શ્રી ચારિત્ર (આવશ્યક) પહ
દુહો રત્નત્રયી વિશુ સાધના, નિષ્ફળ કહી સદેવ;
ભાવરણનું નિધાન છે, જય જય સંયમ જીવ. ૧ દુહાનો અર્થ :
રત્નત્રયીની આરાધના વિના બધી સાધના હંમેશાં નિષ્ફળ કહેલી છે. ભાવરત્નનું નિધાન સંયમી જીવ છે. તે જય પામો, જય પામો. ૧
ઢાળ (અજિત જિણશું પ્રીતડી – એ દેશી) ચારિત્રપદ શુભ ચિત્ત વસ્યું, જેહ સઘળા હો નયનો ઉદ્ધાર; આઠ કરમ ચય રિક્ત કરે, નિરુત્તે હો ચારિત્ર ઉદાર. ચા. ૧ ચારિત્રમોહ અભાવથી, દેશસંયમ હો સર્વસંયમ થાય; આઠ કપાય મિટાવીને, દેશવિરતિ હો મનમાં ઠહરાય. ચા. ૨ બાર કષાય મનથી મટે; સર્વવિરતિ હો પ્રગટે ગુણરાશિ; દેશથી સર્વસંયમ વિષે, અનંતગુણી હો વિશુદ્ધિ સમાસ. ચા. ૩ સંયમ ગુણઠાણ ફરસ્યા વિના, તત્ત્વરમણતા હો કેમ નામ કહેવાય; ગજપાખર ખર નવિ વહે, એહની ગુરુતા હો આતમમાં સમાય. ચા. ૪ વર્ષ સંયમના પર્યાયમાં, અનુત્તરનાં હો સુખ અતિક્રમ હોય; શુકુલ શુકુલ પરિણામથી, સંયમથી હો ક્ષણમાં સિદ્ધિ જોય. ચા. ૫ સર્વસંવર ચારિત્ર લહી, પામે અરિહા હો સહિ મુક્તિનું રાજ; અનંતરકારણ ચરણ છે, શિવપદનું હો નિશ્ચય મુનિરાજ. ચા. ૬ સત્તરભેદ સંયમતણાં, ચરણસિત્તરી હો કહી આગમમાંહિ;
વરુણદેવ જિનવર થયો, વિજયલમી હો પ્રગટે ઉચ્છાહિ. ચા૭ ઢાળનો અર્થ :
ચારિત્રપદ મારા મનમાં વસ્યું છે. જે ચારિત્રપદ સર્વ નયના ઉદ્ધારરૂપ છે. આઠ કર્મના ચય-સમૂહને જે રિક્ત-ખાલી કરે તે ચારિત્ર કહેવાય છે, એમ ચારિત્ર શબ્દનો નિરુકતાર્થ છે. ૧ * ૮૮
